FRANCË- Kemi dëgjuar shpesh here për grabitje bankash, por ka nga ato të cilat kanë tronditur vendet e mëdha me skenarë të paimagjinueshëm, përgatitje, plane të padështuara dhe miliona e miliarda të vjedhura pa bërë zë. Kështu do të ishte dhe ajo e bankës në Nice të Francës, ku 20 hajdutë të përfshirë arritën të grabisnin 371 kasaforta. Grabitja ndodhi mes 16 dhe 20 korrikut 1976 në një bankë në Francë. Për tre muaj ata ndërtuan një tunel në kanalizime. Kasaforta përmbanin më shumë se 30 milionë dollarë. Ajo që habiti përtej vjedhjes spektakolare, plani dukej i kopjuar nga një bandë argjentinase. Hajdutët e dy bandave përkonin në sensin e tyre të humorit. Në thesarin e bankës Acasusso, hajdutët lanë një mesazh që thoshte: “Në një lagje të pasur, pa armë e mëri, janë vetëm para dhe jo dashuri”. Po në bankën franceze, hajdutët kishin shkruar një tjetër shprehje në mur: “ Pa armë, pa dhunë dhe pa urrejtje”.
‘Koka’ e grupit
Albert Spaggiari, alias “Bertito” përveçse një ushtar në kolonitë franceze,kishte përvojë edhe si punonjës i një kompanie që prodhonte kasaforta në Senegal. Ndjenja që sundonte Bertiton ishte pakënaqësia kundër qeverisë franceze të kryesuar nga Charles De Gaulle, të cilin ai e akuzoi si tradhtar për humbjen e kolonive. Urrejtja e tij për qeverinë franceze bëri që të vinte në shënjestër presidentin me pushkën e tij, por plani nuk u arrit dhe Bertito u arrestua. Pas daljes nga burgu ai pati idenë për të bërë një goditje të madhe që do t'i lejonte atij të ndryshonte jetën e tij përgjithmonë. Kështu ai i vuri sytë në degën e Societé Generale në Nice , një ndërtesë me mure të trasha që dukej e pathyeshme, por që, siç e zbuloi shpejt, kishte pikën e saj të dobët. Dihej se në kasafortat e tyre kishte miliona.
Plani i grabitjes
Falë kontakteve të tij në bashki, ai mori pa ngjallur dyshime, dy plane themelore për të vendosur nëse ishte e mundur të vidhej: njëri ishte ai i godinës së bankës, tjetri, ai i rrjetit të kanalizimeve të qytetit. Hapi tjetër ishte të bëhej klient i bankës duke marrë me qira një kasafortë. Punonjësi që takoi i foli për dhomën ku ndodheshin kasafortat, duke i thënë se dera ishte prej çeliku dhe peshonte rreth njëzet tonë dhe se muret, tridhjetë centimetra të trasha, ishin prej betoni jashtëzakonisht të fortë. Por ai nuk i tha asgjë për dyshemenë e dhomës. Spaggiari filloi të mendonte se mund të hyhej nga atje, nga poshtë, duke arritur përmes rrjetit të kanalizimeve.
Për të kontrolluar nëse kamera kishte alarme sizmike apo akustike, ai përdori një pajisje të zgjuar. Ai mbajti një orë alarmi të programuar që të zinte në mesnatë në kasafortën e sapo marrë me qira. Në këtë mënyrë policia nuk do të nxitonte në bankë në atë kohë dhe ata mund të ishin të sigurt se nuk do të binte alarmi ndërsa ata futeshin në dyshemenë e dhomës.
Përfshirja e mafies
Edhe pse e realizueshme, detyra për të grabitur kasafortat e bankës ishte një sipërmarrje titanike. Jo vetëm që kërkonte kohë dhe punë të palodhur, por gjithashtu kërkonte bashkimin e një ekipi të madh njerëzish, gjë që nënkuptonte rrezik. Për të zgjidhur këtë problem të fundit, i cili mund të hidhte të gjithë përpjekjen në det, Spaggiari kërkoi bashkëpunëtorë në dy organizata ku e dinte se çdo denoncim paguhej me vdekje: OAS dhe mafia e Marsejës. Ndër miqtë e tij të vjetër paraushtarakë, ai zgjodhi ata që dukeshin më të përshtatshëm dhe për të shtuar njerëzit mafioz, ai kontaktoi me bosin Tony Zampa, mjeshtër i krimit në qytet. Mes tyre kishte njëzet burra, mes të cilëve ish-mercenarë, saldatorë, farkëtarë dhe muratorë.
Për të punuar në kanalizime pa i dyshuar askush, ata morën rroba nga punonjësit e punëve publike dhe një kamion si ato komunale. Për gërmimin dhe sigurimin e tunelit iu deshën rreth tre muaj , duke lëvizur ngadalë dhe duke u përpjekur të bënin sa më pak zhurmë. Në ditët e para të korrikut 1976 ata ishin tashmë nën dyshemenë e dhomës, vetëm rreth njëzet centimetra nga sipërfaqja. Mjafton të zgjidhnin momentin e duhur për të hyrë.
Vjedhja e shekullit
Nga e premtja e datës 16 deri të dielën më 18 nuk do të kishte aktivitete dhe ata mund të punonin në qetësi, me kohë për të hapur sa më shumë kuti. Një ngjarje e paparashikuar bëri që ajo kohë të zvogëlohej: gjatë fundjavës ra shi i madh në Nice dhe bëri që niveli i ujit në kanalizime të ngrihej dhe ata duhej të largoheshin më herët, në orën dy të mëngjesit të së dielës, që të mund të largoheshin pa u mbytur. Kanë thyer ndërtesën dhe asgjë nuk ka ndodhur, kanë punuar me zhurmë për të hapur kasafortat dhe nuk ka pasur as alarm. Teksa hapnin kasafortat dhe kontrollonin përmbajtjen e tyre, kartëmonedhat dhe bizhuteritë e zgjedhura i mbanin në thasë të papërshkueshëm nga uji, në mënyrë që uji të mos dëmtonte asgjë kur e transportonin nga dhoma, përmes tunelit, në kanalizimin mbi të cilin kishin një furgon. Midis të premtes dhe të dielës herët në mëngjes, ata boshatisën 371 kuti nga katër mijë që ishin në dhomë.
Në njërën prej kutive gjetën një numër të madh fotosh nudo, shumë prej të cilave pornografike, dhe vendosën t'i ngjitnin në muret e kasafortës në mënyrë që, kur ta hapnin, t'i shihnin të gjithë. Kishin edhe dy gjeste humoristike: njëri prej tyre ishte duke pikturuar në mur legjendën “Ni armes, niviolence et sans haine” (Pa armë, pa dhunë dhe pa urrejtje”); Tjetra ishte të linin shishe verë gjysmë të mbushura, sikur të kishin bërë një festë ndërsa grabitnin, por brenda nuk kishte alkool, përveç urinës së hajdutëve. Në kohët kur analizat e ADN-së ishin lëndë e fantashkencës, nuk ekzistonte rreziku për t'u identifikuar.
Arratisja
Bertito udhëtoi për në Shtetet e Bashkuara për t'u distancuar. Legjenda e thotë, por kurrë nuk është provuar se atje ai donte t'i ofronte shërbimet e tij CIA-s për të destabilizuar qeveritë e majta. E vërtetë apo jo, ai bëri diçka të gabuar, sepse kur u kthye në Francë, tre muaj më vonë, e priste policia . Në fillim ai mohoi përfshirjen e tij, por më vonë ndryshoi mendje dhe tha se kishte grabitur bankën për të financuar një organizatë të ekstremit të djathtë të quajtur “Catena” (“zinxhir”, në italisht), ekzistencën e së cilës askush nuk e dinte.
Në realitet, ai rrëfim i supozuar ishte hapi i parë në planin e tij të arratisjes. Kështu Spaggiari u garantua se do të dërgohej në gjykatë për të zgjeruar deklaratën e tij përpara gjyqtarit Richard Bouaziz. Ata e dinin tashmë se zyra e nderit të tij ishte në katin e dytë me një dritare nga rruga. Pasi hyri në zyrë dhe pa pranga, Bertito filloi të fliste derisa gjeti momentin e duhur për t'u ngritur, vrapuar te dritarja dhe hidhej në çatinë e një makine të parkuar në rrugë. E priste një motoçikletë e drejtuar nga një ish-parashutist dhe ata u zhdukën nga sytë para se policia të reagonte.
/ZËRI
