SHBA- Vrasja e tre ushtarëve amerikanë dhe plagosja e 34 të tjerëve të dielën në një sulm nga militantët e mbështetur nga Irani po rrit presionin ndaj presidentit amerikan Joe Biden për të goditur drejtpërdrejt Iranin, gjë që ai ka hezituar ta bëjë nga frika e ndezjes së një lufte më të gjerë. Irani ka mohuar çdo rol, por viktimat e para në një seri sulmesh ndaj forcave amerikane në Lindjen e Mesme që nga fillimi i luftës midis Izraelit dhe Hamasit kanë nxitur thirrje nga politikanët amerikanë për një përgjigje të drejtpërdrejtë.
Opsionet e Bidenit për përgjigje mund të jenë sulme ndaj forcave iraniane jashtë apo edhe brenda Iranit, ose sulme hakmarrëse më të kujdesshme vetëm ndaj militantëve të mbështetur nga Irani, thonë ekspertët. Forcat amerikane në Lindjen e Mesme janë sulmuar më shumë se 150 herë që nga tetori nga forcat e mbështetura nga Irani në Irak, Siri, Jordani dhe në brigjet e Jemenit.
Megjithatë, deri në sulmin e së dielës në një bazë të largët të njohur si Kulla 22 pranë kufirit verilindor të Jordanisë me Sirinë, sulmet nuk vranë apo plagosën aq shumë ushtarë amerikanë. Kjo hapi hapësirën politike për Biden për të kryer hakmarrjen amerikane, duke shkaktuar humbje në forcat e mbështetura nga Irani pa rrezikun e luftës së drejtpërdrejtë me Teheranin, shkruan Reuters. Uashingtoni tha se do të ndërmarrë "të gjitha veprimet e nevojshme" për të mbrojtur trupat e tij.
“Presidenti dhe unë nuk do të tolerojmë sulmet ndaj forcave amerikane dhe do të ndërmarrim të gjitha veprimet e nevojshme për të mbrojtur Shtetet e Bashkuara dhe trupat tona”, tha dje në Pentagon Sekretari i Mbrojtjes Lloyd Austin.
Biden tha se SHBA do të përgjigjet, por nuk dha detaje.
"Të jeni të sigurt se të gjithë fajtorët do të mbajnë përgjegjësi kur dhe si të zgjedhim," tha ai të dielën.
Republikanët kanë akuzuar Biden se i ka lejuar ushtarët amerikanë të bëhen pëllumba balte, duke pritur ditën kur një dron ose raketë shmang mbrojtjen e bazës. Ata thonë se ajo ditë erdhi të dielën, kur një dron u rrëzua herët në mëngjes pranë bazës së kazermës.
“Përgjigja e vetme ndaj këtyre sulmeve duhet të jetë hakmarrja shkatërruese ushtarake kundër forcave terroriste të Iranit, si në Iran dhe në të gjithë Lindjen e Mesme”, tha senatori republikan Tom Cotton.
Ish-presidenti Donald Trump e përshkroi sulmin si "pasojë e dobësisë dhe dorëzimit të Biden".
"Dërgoni fëmijët tuaj të luftojnë"
Një ligjvënës demokrat shprehu hapur shqetësimin se strategjia e Bidenit për të frenuar konfliktin midis Izraelit dhe Hamasit në Gaza po dështon.
“Siç po e shohim tani, po del jashtë kontrollit dhe po merr formën e një lufte rajonale, dhe si SHBA ashtu edhe trupat tona fatkeqësisht janë në rrezik”, tha Barbara Lee, një anëtare demokrate e Dhomës së Përfaqësuesve.
Demokrati i Dhomës së Përfaqësuesve Seth Molton, i cili shërbeu në Irak si marins, u tha atyre që bënin thirrje për luftë me Iranin të bashkoheshin me armikun.
"Unë do të doja të shihja që të dërgonit djemtë dhe vajzat tuaja për të luftuar," tha Molton.
"Ne duhet të kemi një përgjigje efektive, strategjike me kushtet tona dhe kornizën tonë kohore."
Ekspertët paralajmërojnë se çdo sulm ndaj forcave iraniane brenda Iranit mund ta detyrojë Teheranin të përgjigjet me forcë, duke e përshkallëzuar situatën në një mënyrë që mund të tërheqë Shtetet e Bashkuara në një luftë të madhe në Lindjen e Mesme.
Lufta e Izraelit nuk po shkon sipas planit
Forcat izraelite filluan një sulm në kryeqytetin verior të Gazës disa javë pasi u tërhoqën nga atje. Banorët e Gazës thanë se sulmet ajrore në vendbanimet në të gjithë qytetin e Gazës vranë dhe plagosën një numër të madh njerëzish. Ndërsa tanket bombarduan zonat lindore të qytetit, anijet hapën zjarr në zonat bregdetare në perëndim, raportoi Reuters.
Izraeli njoftoi në fund të vitit të kaluar se kishte përfunduar kryesisht operacionet në veri të Gazës. Ofensiva e ripërtërirë në qytetin e Gazës tregon se lufta nuk po shkon sipas planit, shkruan Reuters. Mes të vdekurve ishin dy gazetarë palestinezë, së bashku me disa anëtarë të familjeve të tyre, thanë zyrtarët shëndetësorë dhe shoqata e gazetarëve.
Hamasi lëshoi një breshëri raketash në qytetet izraelite për herë të parë pas disa javësh, duke dëshmuar se grupi militant që sundon Gazën ka ende kapacitet për t'i lëshuar ato pas gati katër muajsh lufte.
Banorët e Gazës thonë se dhuna e ripërtërirë është një tallje me një vendim të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë që i bën thirrje Izraelit të bëjë më shumë për të ndihmuar civilët. Zyrtarët shëndetësorë thonë se 26,637 palestinezë janë vrarë në konflikt.
"Lufta vazhdon në një mënyrë më të ndyrë," tha për Reuters Gazan Mustafa Ibrahim, një aktivist palestinez për të drejtat e njeriut, i cili tani është zhvendosur me familjen e tij në Rafah afër kufirit jugor me Egjiptin, së bashku me më shumë se një milion banorë të tjerë të Gazës.
Izraeli ka urdhëruar evakuime të reja të pjesëve më të populluara të qytetit të Gazës, por qytetarët thanë se shumë do t'i humbasin për shkak të ndërprerjeve të komunikimit. Izraeli fajëson Hamasin për vdekjet e civilëve, sepse ai vepron mes tyre, gjë që luftëtarët e mohojnë.
Tërheqja e mbështetjes së UNRWA e përkeqësoi krizën
Njerëzit në veri po bluajnë ushqimin e kafshëve për të bërë miell pasi u ka mbaruar mielli, orizi dhe sheqeri në një krizë që tani është përkeqësuar nga tërheqja e mbështetjes për agjencinë e OKB-së për refugjatët, UNRWA.
Shtetet e Bashkuara thanë se Gjermania, një tjetër donator i madh, ishte në mesin e vendeve që kishte pezulluar ndihmën për agjencinë që nga e premtja, kur Izraeli tha se 12 nga 13,000 punonjësit e UNRWA-s në Gaza ishin të përfshirë në një sulm të Hamasit të 7 tetorit ndaj Izraelit që vrau rreth 1,200 njerëz.
Një dosje e inteligjencës izraelite përmban pretendime se disa nga personeli i saj kanë marrë pjesë në rrëmbime dhe vrasje gjatë sulmit që shkaktoi luftën në Gaza, raportoi Reuters. Dokumenti thotë, pa cituar prova, se rreth 190 punonjës të UNRWA-s, përfshirë mësuesit, janë operativë të Hamasit ose Xhihadit Islamik.
Palestinezët akuzuan Izraelin për falsifikim të informacionit për të njollosur UNRWA-n, e cila tha se kishte shkarkuar disa staf dhe po hetonte akuzat.
UNRWA, e cila pretendon se 150 persona nga stafi i saj janë vrarë që nga tetori, tha se do të duhej të pezullonte operacionet brenda një muaji nëse financimi nuk vazhdon.
"Kam ëndërruar të luaj futboll"
Sulmet ajrore synuan gjithashtu qytetin jugor të Khan Yunis, fokusi kryesor i sulmeve izraelite që nga java e kaluar, i cili ka shtyrë përleshjet thellë në territor, ku jetojnë qindra mijëra njerëz që tashmë janë larguar nga zona të tjera.
Mijëra njerëz u detyruan të iknin përsëri, ndërsa disa ecën në jug duke mbajtur fëmijë dhe shtretër. Suleiman Abusari, një djalë në një karrige me rrota duke u shtyrë nga babai i tij, tha se këmbët i ishin amputuar pasi u godit nga një dron izraelit.
“Kam ëndërruar të luaj futboll”, tha ai për Reuters.
“Më vodhën ëndrrën”.
Biden dhe udhëheqës të tjerë po bëjnë presion për një armëpushim të ri të përkohshëm për të lejuar lirimin e pengjeve të mbajtura nga Hamasi dhe dërgimin e më shumë ndihmave në Gaza.
Negociatat të dielën, të iniciuara nga Katari dhe me pjesëmarrjen e shefave të inteligjencës amerikane, izraelite dhe egjiptiane, ishin "konstruktive", tha Izraeli. Megjithatë, ai shtoi se ka ende dallime të rëndësishme.
Zëdhënësi i Shtëpisë së Bardhë për sigurinë kombëtare tha se ekziston një kornizë për një marrëveshje pengjesh, por ata nuk kanë arritur ende në një pikë përfundimtare./ZËRI
