SHBA- Uji i pastër kristal nën 13-vjeçaren Hana Migol u errësua për një çast. Ajo ishte ulur në një dërrasë sërfi, kur hija që u shfaq poshtë saj e bëri Migolin instinktivisht të ngrinte këmbët. Më pas, diçka e kapi nga këmba.
“Në fillim nuk më dhimbte, sikur diçka më kapi butësisht dhe befas u futa në ujë,”- thotë Migol.
Për ata që e panë atë që ndodhi, e vërteta ishte krejt tjetër. Një peshkaqen i bardhë 5 metra i gjatë kërceu mbi këmbën e saj të djathtë dhe e tërhoqi zvarrë nën ujë.
“Më deshën disa sekonda për të kuptuar se ishte një peshkaqen”, thotë ajo. Kushëriri i Migolës, 33-vjeçari Sib Mandi, i cili ishte ulur në një dërrasë vetëm disa metra larg saj, iu hodh sipër dhe filloi të godiste me grusht peshkaqenin në kokë. Peshkaqeni u largua prej tij dhe ndërsa u zhyt, e lëshoi edhe Migolin. Ajo ishte një nga 83 njerëzit në botë që nuk u provokuan nga sulmet e peshkaqenëve. Por studimet e fundit tregojnë se sulmet e peshkaqenëve janë në rritje në disa pjesë të botës.
Por pse?
Peshkaqenët e rinj dhe të papërvojë tërhiqen në zonën e sërfit nga fluksi i peshkut, duke i bërë ata më të prirur të takojnë njerëz që bëjnë sërf dhe not. Por nuk ka asnjë provë të vërtetë që të jep mendimin se përse peshkaqenët sulmojnë njerëzit. Peshkaqenët e bardhë zakonisht sulmojnë nga poshtë, por në disa raste, ata tërhiqen derisa preja e tyre të rrjedhw gjak deri në vdekje përpara se të ushqehen.
Disa studiues po i drejtohen metodave mjeko-ligjore në përpjekje për të zbuluar disa nga arsyet e këtyre sulmeve. Ata zhvillojnë teknika për të përdorur ADN-në dhe modelet e printimit të kafshimit për të identifikuar speciet, ndërsa të tjerët po shqyrtojnë videot e sulmeve dhe i krahasojnë ato me lëndimet për të kuptuar më mirë se çfarë ka ndodhur në të vërtetë.
Të dhënat nga vëzhguesit e peshkaqenëve në Afrikën e Jugut treguan se peshkaqenët e mëdhenj të bardhë janë më aktivë pranë sipërfaqes, dhe për këtë arsye kanë më shumë gjasa të dallohen kur temperatura e ujit është mbi 14 gradë Celsius, gjatë hënës së re dhe në orët e pasdites. Studiues të tjerë, megjithatë, sugjerojnë se peshkaqenët e mëdhenj të bardhë janë gjuetarë më të suksesshëm natën kur hëna është e plotë.
Studiues të tjerë sugjerojnë se peshkaqenët e rinj sulmojnë njerëzit për të përmirësuar aftësitë e tyre grabitqare. Por pavarësisht nga arsyeja e sulmeve ndaj njerëzve, rreziqet janë të papërfillshme. Theksi mbi rreziqet që na paraqesin peshkaqenët, gjithashtu largon vëmendjen nga kërcënimi shumë më i madh që ne paraqesim për mbijetesën e tyre për shkak të mbipeshkimit dhe ndryshimeve klimatike të shkaktuara nga njerëzit.
Por për ata që kanë frikë dhe duan të dinë se si të mbrohen nga peshkaqenët, disa këshillojnë ta godasin peshkaqenin me grusht në gushë ose ta shpojnë në sy. Veshjet e errëta dhe mosmbajtja e bizhuterive në ujë gjithashtu mund të zvogëlojnë mundësinë për të tërhequr vëmendjen e një peshkaqeni në radhë të parë.
Në disa zona, autoritetet vendore kanë marrë vetë masa konkrete.
Disa kanë përdorur rrjeta peshkaqenësh për të mbrojtur zonat e përdorura nga notarët, por ato janë të diskutueshme për shkak të dëmit që i shkaktojnë kafshëve të tjera të egra./ZËRI
