Një grua 32-vjeçare shpërthen në lot ndërsa rijeton abuzimin që përjetoi kur, duke shpresuar për një jetë më të mirë, e gjeti veten duke punuar si shërbëtore në Oman. Georgina, e cila si të gjitha gratë e trafikuara të intervistuara nga BBC, besonte se ishte rekrutuar për të punuar si shofere në Dubai. Ajo kishte në pronësi një biznes të vogël në Lilongwe, kryeqytetin e Malavisë, dhe po menaxhonte kur një agjent iu afrua duke thënë se ajo mund të fitonte më shumë para në Lindjen e Mesme. Vetëm kur avioni u ul në Muscat, kryeqyteti i Omanit, ajo kuptoi se ishte mashtruar dhe më pas e bllokuar nga një familje, e cila i bënte orë të vështira pune, shtatë ditë në javë.
“Arrita në një pikë ku nuk mund ta përballoja,” thotë ajo, duke treguar se si flinte vetëm dy orë.
Ajo nuk kishte shumë kohë që shefi i saj filloi ta detyronte të bënte seks me të, duke e kërcënuar se do ta qëllonte nëse i thoshte diçka.
“Nuk ishte vetëm ai”, thotë ajo.
“Ai sillte miq dhe ata e paguanin më pas”.
Vlerësohet se në shtetet arabe të Gjirit janë rreth dy milionë punëtore femra shtëpiake. Në një sondazh me 400 gra në Oman nga shoqata bamirëse e migrantëve Do Bold, botuar nga Raporti i Departamentit të Shtetit të SHBA-së për Trafikimin e Personave të vitit 2023, u zbulua se pothuajse të gjitha ishin viktima të trafikimit të qenieve njerëzore.
Gati një e treta thanë se ishin abuzuar seksualisht, ndërsa gjysma raportuan abuzim fizik dhe diskriminim. Pas disa javësh, Georgina, e cila ishte e dëshpëruar shkruajti një postim në Facebook ku u lut që dikush ta ndihmonte. Mijëra milje larg në shtetin amerikan të New Hampshire, aktivistja 38-vjeçare e mediave sociale nga Malavi, Pililani Mombe Nyoni, pa mesazhin e saj dhe filloi të hetonte. Ajo ra në kontakt dhe e hoqi postimin në Facebook për sigurinë e Georgina dhe kaloi në numrin e saj WhatsApp, i cili filloi të qarkullonte në Oman. Ajo shpejt e kuptoi se ishte një problem më i gjerë.
"Georgina ishte viktima e parë. Pastaj ishte një vajzë, dy vajza, tre vajza," tha ajo për BBC.
"Ajo ishte kur thashë: 'Unë do të formoj një grup [WhatsApp] sepse kjo duket si trafikim njerëzor'."
Më shumë se 50 gra nga Malavia që punonin si punëtore shtëpiake në Oman iu bashkuan grupit. Së shpejti grupi i WhatsApp ishte plot me shënime zanore dhe video, disa tepër të tmerrshme për t'u parë, duke detajuar kushtet e tmerrshme që gratë po duronin. Shumë prej tyre u morën pasaportat sapo mbërritën, duke i penguar ata të largoheshin. Disa treguan se si ishin mbyllur në tualete për të dërguar fshehurazi mesazhet e tyre lutëse.
"Ndjehem sikur jam në burg... nuk mund të arratisemi kurrë," tha njëra.
“Jeta ime është vërtet në rrezik”, tha një tjetër.
Zonja Nyoni filloi të fliste me organizatat bamirëse të trafikimit të qenieve njerëzore në Malavi dhe u njoh me Ekaterina Porras Sivolobova, themeluese e Do Bold, me qendër në Greqi. Do Bold punon me një komunitet punëtorësh migrantë në vendet e Gjirit, duke identifikuar viktimat e trafikimit ose të punës së detyruar dhe më pas negocion me punëdhënësin e tyre që ato të lirohen.
"Punëdhënësit paguajnë një agjent për sigurimin e një punëtori shtëpiak. Një nga sfidat më të zakonshme me të cilën përballemi është se punëdhënësi ose agjenti thotë: "I dua paratë e mia, pastaj ajo mund të shkojë në shtëpi", tha Sivolobova për BBC.
"Ligjet që janë në fuqi në Oman e ndalojnë një punëtoreje shtëpiake të largohet nga punëdhënësi. Ajo nuk mund të ndryshojë vendin e punës dhe nuk mund të largohet nga vendi, pavarësisht se si trajtoheni."
Ky është ai që njihet në Lindjen e Mesme si sistemi i punës "kafala", i cili i lidh punëtorët me punëdhënësit e tyre për kohëzgjatjen e kontratës së tyre. Komiteti Kombëtar i Omanit për Luftimin e Trafikimit të Qenieve Njerëzore i tha BBC-së se marrëdhënia midis punëdhënësit dhe punonjësit të shtëpisë ishte kontraktuale dhe mosmarrëveshjet e pazgjidhura mund t'i referohen një gjykate brenda një jave. Ai shtoi se një punëdhënës nuk lejohej "të impononte asnjë formë të punës së detyruar ndaj punëtorit" dhe nuk mund të mbante "pasaportën dhe dokumentet private të punëtorit pa pëlqimin e tij me shkrim".
Pas tre muajsh në Muscat, dhe me ndihmën e zonjës Nyoni dhe dikujt në Oman, Georgina u kthye në Malavi në qershor 2021.
“Pasi e ndihmova Georginën, u ndjeva kaq e zemëruar”, thotë zonja Nyoni.
Rasti i Georgina e lejoi atë të ngrejë alarmin brenda Malawi dhe presioni filloi të rritet mbi qeverinë për të ndërhyrë. Qendra bamirëse Malaviane për Iniciativat për Demokraci dhe Zhvillim Ekonomik (CDEDI) nisi një fushatë shpëtimi në Oman, duke u bërë thirrje autoriteteve që t'i sjellin gratë në shtëpi. Bekimet ishte një tjetër nga gratë në grupin WhatsApp të zonjës Nyoni. 39-vjeçarja kishte udhëtuar për në Muscat në dhjetor 2022, duke lënë katër fëmijët e saj me motrën e saj, Stevelia, në Lilongwe.
Ajo u dogj rëndë në kuzhinën e shtëpisë ku punonte, por punëdhënësi nuk e la të kthehej në Malavi.
“Shkalla e djegies, më besoni, e pashë motrën time duke humbur jetën e saj”, tha Stevelia për BBC.
"Më kujtohet që motra ime tha: "Motër, erdha këtu sepse kisha nevojë për një jetë më të mirë, por nëse të vdes, të lutem kujdesu për fëmijët e mi". Kjo më lëndoi”.
Stevelia filloi të lobonte që motra e saj të sillej në shtëpi. Në fillim agjenti i tha familjes se Blessings kishte vdekur, por kjo nuk ishte e vërtetë dhe ajo më në fund u kthye tetorin e kaluar, me ndihmën e qeverisë së Malavisë.
“Nuk e kisha menduar kurrë se do të vinte një moment që do të shihja përsëri familjen time, fëmijët e mi”, tha Blessings për BBC menjëherë më pas.
"Nuk e kisha idenë se ka njerëz në këtë tokë që i trajtojnë të tjerët si skllevër."
Qeveria e Malavisë, e cila gjithashtu ka punuar me Do Bold, thotë se ka shpenzuar më shumë se 160,000 dollarë (125,000 £) për të kthyer 54 gra nga Omani. Por 23-vjeçarja Aida Chiwalo u kthye në shtëpi në një arkivol. Nuk u krye asnjë autopsi apo hetim në Oman pas vdekjes së saj. Autoritetet e Omanit thanë se ministria e punës nuk kishte marrë asnjë ankesë nga punëtorët shtëpiak të kombësisë Malawian në vitin 2022 dhe vetëm një ankesë në vitin 2023 ishte zgjidhur.
“Shumica e këtyre grave janë liruar sepse punëdhënësit i janë paguar para, nga 1000 deri në 2000 dollarë”, thotë zonja Sivolobova.
"Pra, në thelb, liria e tyre duhej të blihej. Dhe kjo është ajo që më shqetëson mua. Si mund ta blesh lirinë e dikujt tjetër?"
Një zëdhënës nga qeveria e Malavi i tha BBC-së se po zhvillonte rregulla "për të siguruar migrim të sigurt dhe të rregult që përfiton migrantët, familjet e tyre dhe vendin në përgjithësi".
Por zonja Nyoni, grupi i së cilës WhatsApp tani është më shumë një forum mbështetës për të kthyerit, thotë se çështja e punëtorëve shtëpiak të trafikuar në Oman nxjerr në pah një problem më të madh në Malavi, atë të varfërisë dhe papunësisë.
"Nëse vajzat e reja do të kishin një mundësi për të pasur punë në Malavi, ato nuk do të futeshin në kurth. Ne duhet të rregullojmë kombin në mënyrë që këta të rinj të mos mbeten kurrë në kurth si ky."
Për Georgina, trauma ka qenë e vështirë për t'u lënë pas. Ajo e sheh të qetë të zbresë dhe të shikojë liqenin Malawi, një nga më të mëdhenjtë në Afrikë.
"Kur shikoj valët, më kujton se asgjë në jetë nuk zgjat përgjithmonë. Një ditë e gjithë kjo do të jetë histori," thotë ajo.
“Gjej qetësinë dhe inkurajoj veten se do të kthehem ashtu siç isha, Georgina e vjetër, e cila ishte e pavarur”./Përkthyer dhe përshtatur nga BBC-ZËRI
