VATIKAN- Me Papa Françeskun i shtruar në spital me pneumoni të rëndë dhe me një histori infeksionesh në rrugët e tij të frymëmarrjes, bota dhe veçanërisht besimtarët e Kishës Katolike, janë në gatishmëri për vdekjen e mundshme të Papës. Vitin e kaluar, Papa miratoi një funeral të thjeshtë për veten e tij. Por vdekja e Papa Françeskut, kurdo që të ndodhë, do të ndiqet me disa rituale.
Disa nga traditat e Vatikanit për këtë çështje datojnë që nga Roma e lashtë.
Vdekja
Tradicionalisht është detyra e camerlengo-s (një zyrtar i lartë i Vatikanit) të konfirmojë vdekjen e një pape. Aktualisht, këtë pozicion e mban Kardinali Kevin Farrell me origjinë irlandeze. Farrell do të jetë ai që do të vizitojë trupin e Papa Françeskut në kishën e tij private dhe do të thërrasë emrin e tij për ta zgjuar. Sot, ky akt është një ritual, pasi mjekët e konfirmojnë vdekjen. Kur papa nuk përgjigjet, sipas traditës, unaza e tij që vepron si vulë për dokumentet zyrtare papale ndryshohet ose shkatërrohet, duke sinjalizuar fundin e administratës së tij dhe apartamentet papale vulosen.
Camerlengo duhet të informojë kolegjin e kardinalëve se Papa ka vdekur, përpara se vdekja e tij t'i njoftohet botës nga një deklaratë e Vatikanit për mediat.
Periudha e zisë
Vdekja e një pape pasohet nga një periudhë prej nëntë ditësh zie, e njohur si novendiale. Trupi i tij do të bekohet, do të vishet me petkat papale dhe do të ekspozohet në Bazilikën e Shën Pjetrit, ku qindra mijëra do të rreshtohen për të bërë nderimet e tyre, duke përfshirë personalitete të huaja dhe liderë botërorë. Në të kaluarën, trupi i Papës ekspozohej në një platformë të ngritur të quajtur katapultë, por në rastin e Françeskut, për shkak se ai kërkoi një ceremoni më të thjeshtë, trupi i tij pritet të shtrihet në një arkivol të hapur pa shumë pompozitet.
Ndërkohë, Vatikani do të hyjë në një periudhë tranzitore të quajtur "sede vacante", që do të thotë “ulëse bosh". Në këtë fazë, qeverisja e Kishës Katolike i është dorëzuar përkohësisht Kolegjit të Kardinalëve. Megjithatë, nuk mund të merren vendime të rëndësishme derisa të zgjidhet një papë i ri.
Varrimi
Funerali i Papës ka të ngjarë të bëhet në sheshin e Shën Pjetrit, ku vajtuesit do të dynden në Vatikan. Në krye do të jetë dekani i kolegjit të kardinalëve, italiani tashmë 91-vjeçar Giovanni Battista Re. Tradicionalisht, Papa varroset më pas në kriptet e Vatikanit, nën Bazilikën e Shën Pjetrit. Aty janë varrosur afro 100 papë, duke përfshirë Papa Benediktin XVI, paraardhësin e Françeskut, i cili dha dorëheqjen në vitin 2013 dhe vdiq në vitin 2022.
Megjithatë, Françesku deklaroi në një intervistë në vitin 2023 se ai zgjodhi të varrosej në Bazilikën e Santa Maria Maggiore në Romë, një nga kishat e tij të preferuara. Nëse kjo ndodh, ai do të jetë Papa i parë në një shekull që do të varroset jashtë Vatikanit. Papët e mëparshëm varroseshin tradicionalisht në tre arkivole: njëri prej selvie, tjetri prej zinku dhe tjetri prej elmi, të vendosur njëri brenda tjetrit. Megjithatë, Françesku ka kërkuar që të varroset në një arkivol të vetëm, prej druri dhe zinku.
Zgjedhja e një Pape të ri
Dy deri në tre javë pas funeralit të Papës, kolegji i kardinalëve do të mblidhet në Kapelën Sistine për të filluar procesin e zgjedhjes së një Pape të ri. Teorikisht, çdo mashkull i pagëzuar katolik romak mund të bëhet papë, por për 700 vitet e fundit papa është zgjedhur gjithmonë nga kolegji i kardinalëve. Shumica dërrmuese e 266 papëve të zgjedhur ishin evropianë. Papa Françesku i lindur në Jorge Mario Bergoglio, është argjentinas dhe u bë Papa i parë joevropian në 1300 vjet.
Ndryshe nga politika klasike, kandidatët për postin e kreut të Kishës Katolike nuk bëjnë fushatë të hapur. Në ditën e votimit, Kapela Sistine – me tavanin e saj të famshëm të pikturuar nga Michelangelo – vuloset dhe kardinalët, të cilët janë betuar për fshehtësi, janë mbyllur brenda. Nëse asnjë kandidat nuk merr shumicën e kërkuar prej dy të tretave, zhvillohet një raund i ri votimi.
Procesi i zgjedhjes së Papa Françeskut erdhi pas rreth 24 orësh. Megjithatë, kjo nuk do të thotë se procesi është gjithmonë kaq i shpejtë: një rast i ngjashëm në shekullin e 13-të zgjati rreth tre vjet, ndërsa një tjetër në shekullin e 18-të zgjati 4 muaj.
Pasi numërohen fletët e votimit, ato digjen në një sobë brenda Kapelës Sistine. Një sobë e dytë djeg një kimikat që dërgon një sinjal tymi përmes një oxhaku në botën e jashtme: Tymi i zi do të thotë se nuk është zgjedhur asnjë papë i ri, ndërsa tymi i bardhë do të thotë se zgjedhja ështëbërë.
Pasi zgjidhet Papa i ri, një përfaqësues i kolegjit të kardinalëve shpall në latinisht "habemus papam", që do të thotë "ne kemi një papë".
Njoftimi bëhet nga ballkoni qendror i Bazilikës së Shën Pjetrit, i parë zakonisht nga mijëra besimtarë. Pastaj, papa i sapozgjedhur, zgjedh emrin e tij papal (me shumë gjasa ai nderon një shenjtor ose paraardhës) vesh një kasetë të bardhë, del në ballkon për t'iu drejtuar besimtarëve me fjalimin e tij të parë.
Vetëm kështu, Kisha Katolike gjen udhëheqësin e saj të ri./ZËRI
