BOGOTA- Suvenirët me fytyrën e bosit të ndjerë kolumbian të drogës Pablo Escobar mund të ndalohen në Kolumbi nëse ligjvënësit miratojnë një projekt-ligj të paraqitur këtë javë në kongresin e vendit. Propozimi është kritikuar nga shitësit që u shesin mallrat me fytyrën e Escobar turistëve nga e gjithë bota, por është mbështetur nga ata që besojnë se vendi duhet të heqë imazhin e bosëve të mafias.
Projektligji propozon gjoba deri në 170 dollarë për shitësit që shesin mallra me Escobarin dhe kriminelët e tjerë të dënuar dhe gjithashtu do t'i mundësojë policisë të gjobisë ata që veshin bluza, kapele dhe veshje të tjera që "lartësojnë" zotin famëkeq të drogës.
"Këto artikuj po riviktimizojnë njerëzit që ishin viktima të vrasësve," tha Cristian Avendaño, një përfaqësues nga Partia e Gjelbër e Kolumbisë që hartoi projektligjin.
"Ne duhet të mbrojmë të drejtën e viktimave për t'u rikuperuar dhe për të gjetur simbole të tjera për vendin tonë."
Propozimi është mbuluar gjerësisht nga gazetat në Kolumbi, ku Escobar shihet si një figurë vrasëse, e lidhur me një nga periudhat më të dhunshme në historinë e kombit.
Në të njëjtën kohë, imazhi i trafikantit të drogës gjithashtu komercializohet shumë nga vendasit, të cilët janë të etur për të fituar para si dhe magjepsen nga ajo që ka bërë zoti i drogës.
Shitësit e suvenireve në lagjen historike La Candelaria të Bogotas thanë se ishin kundër nismës, e cila është kritikuar për përpjekjen për të kufizuar lirinë e fjalës.
"Unë mendoj se është një ligj memec," tha Rafael Nieto, një shitës ambulant që shet magnete dhe bluza me fytyrën e Pablo Escobar mbi to, si dhe suvenire më tradicionale.
Nieto tha se do të ndalonte shitjen e mallrave të Escobar nëse projektligji miratohet, për të "shmangur problemet" me policinë. Por ai shtoi se anëtarët e Kongresit të Kolumbisë duhet të përqendrojnë energjitë e tyre në uljen e shkallës së krimit në qytet dhe ta lënë atë të vazhdojë me biznesin e tij.
"Shumë njerëz sigurojnë jetesën nga kjo," tha Nieto duke treguar një bluzë që tregon një kopje të kartës së identitetit kolumbian të Pablo Escobar.
“Nuk është një trend”, shtoi Nieto. “Meksikanët, Kosta Rikanët, Amerikanët më kërkojnë gjithmonë mallra me Escobar”.
Një tjetër shitëse ambulante, e cila kërkoi të identifikohej vetëm si Lorena, tha se ajo gjithashtu ka rezervuar artikuj që përshkruajnë tregtarin e drogës, si syze dhe magnet, sepse kjo është ajo që kërkojnë turistët ndërkombëtarë, së bashku me suvenire.
“Kur punon shitës, përpiqesh të shesësh atë që është më e njohura,” tha Lorena. “Secili ka personalitetin e tij, dhe nëse ka njerëz që pëlqejnë një vrasës ose një trafikant droge, mirë, kjo është zgjedhja e tyre.”
Escobar urdhëroi vrasjen e rreth 4000 njerëzve në vitet 1980 dhe në fillim të viteve 1990, teksa themeloi kartelin e fuqishëm Medellin dhe grumbulloi një pasuri prej 3 miliardë dollarësh që e bëri atë një nga njerëzit më të pasur në botë në atë kohë.
Zoti i drogës u qëllua në vitin 1993 në një çati në Medellin, teksa u përpoq të arratisej nga një njësi prej më shumë se 300 oficerësh policie të mbështetur nga agjentë të DEA-s, e cila ishte dedikuar ekskluzivisht për kapjen e tij.
Bëmat e Escobar dhe krimet e tij janë të njohura në Kolumbi. Por vitet e fundit, fama e tij globale është rishfaqur falë një telenovele kolumbiane dhe një seri Netflix që përshkruan zotin e drogës si një mafioz të pamëshirshëm, por mendjemprehtë, i cili sfidon autoritetet e korruptuara amerikane dhe kolumbiane duke u përpjekur t'i afrohen atij.
Mallrat me fytyrën e tregtarit të drogës, kartën e tij të identitetit ose slogane të famshme që i atribuohen Escobar-it, shiten shpesh në stendat e suvenireve në të gjithë vendin, ndërsa në qytetin e tij të lindjes, Medellin, agjencitë udhëheqin vizitorët në turnetë historike që ndalojnë në vendet që lidhen me jetën e Escobar.
Përfaqësuesi Avendaño, tha se ishte koha që Kolumbia të hiqte imazhin e saj si një vend i bosëve të mafias.
"Ne nuk mund të vazhdojmë t'i lavdërojmë këta njerëz dhe të veprojmë sikur krimet e tyre të ishin të pranueshme," tha Avandaño. "Ka mënyra të tjera që bizneset të rriten dhe mënyra të tjera për t'i shitur Kolumbinë botës."
Avendaño tha se projektligji i tij do t'i kërkojë qeverisë kolumbiane të hetojë se sa njerëz sigurojnë jetesën nga shitja e mallrave Escobar dhe sa vlen tregu.
Projektligji duhet të kalojë në katër debate për t'u miratuar nga Kongresi, shpjegoi Avendaño, duke shtuar se nëse legjislacioni kalon, do të ketë një "periudhë tranzicioni" ku zyrtarët e qeverisë do të punojnë me shitësit e suvenireve për të gjetur mënyra e gjëra të reja për të tregtuar në Kolumbi.
Vitin e kaluar kombi i Amerikës së Jugut refuzoi një kërkesë për të shënuar emrin e Pablo Escobar, të paraqitur nga e veja dhe fëmijët e tij, në ato që ata i përshkruanin si produkte arsimore dhe argëtimi.
Në vendimin e saj, Superintendenca për Tregtinë e Kolumbisë tha se një markë e Pablo Escobar do të ishte "lejuese ndaj dhunës dhe kërcënonte rendin publik".
Gjykata e Përgjithshme e Bashkimit Evropian gjithashtu mohoi një kërkesë të ngjashme për markën tregtare nga familja e Escobar në fillim të këtij viti, duke argumentuar se ajo shkonte në kundërshtim me "politikën publike dhe parimet e pranuara të moralit".
