Irani e kishte paralajmëruar Rusinë për mundësinë e një "operacioni të madh terrorist" përpara sulmit vdekjeprurës të muajit të kaluar në vendin e koncerteve pranë Moskës, thanë tre burime të njohura me këtë çështje në një raport ekskluziv të Reuters, të cilin zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov e mohoi, duke thënë se ai nuk dinte asgjë për të. Në sulmin më vdekjeprurës në tokën ruse në 20 vjet, persona të armatosur hapën zjarr me armë automatike mbi pjesëmarrësit e koncerteve në Sallën e qytetit Crocus më 22 mars, duke vrarë 144 njerëz në një sulm të marrë përsipër nga Shteti Islamik.
“Ditë përpara sulmit ndaj Rusisë, Teherani informoi Moskën për mundësinë e një sulmi të madh terrorist brenda Rusisë, informacion i marrë gjatë marrjes në pyetje të të arrestuarve në lidhje me bombat e përgjakshme në Iran ”, tha një burim.
Ministria e Inteligjencës e Iranit tha në janar se kishte arrestuar 35 persona në lidhje me një shpërthim të dyfishtë me bombë të 3 janarit në qytetin juglindor të Kermanit që vrau afro 100 njerëz. Më 19 janar, ministria njoftoi se kishte arrestuar një komandant të krahut të Shtetit Islamik në Afganistan, ISIS-Khorasan (ISIS-K). Shteti Islamik mori përgjegjësinë për shpërthimet në Iran, më vdekjeprurësit që nga Revolucioni Islamik i vitit 1979.
Burimet e inteligjencës amerikane thanë se ISIS-K ishte përgjegjës për sulmet e 3 janarit në Iran dhe sulmin e 22 marsit në Moskë. Shteti Islamik dikur mbante pjesë të mëdha të Irakut dhe Sirisë, duke imponuar një klimë terrori dhe duke frymëzuar sulme të "ujkut të vetmuar" në vendet perëndimore, por në vitin 2017 ai u mund territorialisht.
Megjithatë, ISIS-K, një nga degët e tij më të dhunshme, e ka ngritur sërish profilin e grupit me sulme në shkallë të gjerë. ISIS-K u shfaq në Afganistanin lindor në fund të vitit 2014 dhe shpejt krijoi një reputacion për dhunë ekstreme.
ISIS përgatitet për 'operacion të madh në Rusi'
Një burim i dytë, i cili gjithashtu foli në kushte anonimiteti për shkak të natyrës së ndjeshme të çështjes, tha se informacionit që Teherani i dha Moskës në lidhje me një sulm të afërt nuk kishte detaje për kohën dhe objektivin e saktë.
"(Anëtarët e ISIS-K) morën urdhra për të përgatitur një operacion të madh në Rusi... Një nga terroristët (i kapur në Iran) tha se anëtarët e organizatës kishin udhëtuar tashmë në Rusi ," tha burimi i dytë.
Burimi i tretë, një zyrtar i lartë i sigurisë, tha: "Duke pasur parasysh se Irani ka qenë viktimë e sulmeve terroriste për disa vite, autoritetet iraniane përmbushën detyrimin e tyre për të paralajmëruar Moskën bazuar në informacionin që morën nga këta terroristë të kapur".
Ministria e Jashtme e Iranit nuk iu përgjigj një kërkese për koment mbi raportin, ndërsa Shtëpia e Bardhë nuk komentoi. Një burim i njohur me informacionin e inteligjencës amerikane për një sulm të afërt ndaj Rusisë tha se ai bazohej në bisedat e përgjuara midis militantëve të ISIS-K. Nga ana e saj, Rusia ka pohuar se Ukraina është e lidhur me sulmin, gjë që Kievi e mohon kategorikisht.
Por është më e vështirë për Rusinë të hedhë poshtë informacionet e inteligjencës në lidhje me sulmin nga aleati i saj Irani, gjë që ngre pyetje në lidhje me efektivitetin e inteligjencës ruse. Moska dhe Teherani, të dyja nën sanksionet perëndimore, kanë rritur bashkëpunimin e tyre ushtarak dhe më shumë, që kur Rusia pushtoi Ukrainën në shkurt 2022.
Me origjinë nga Taxhikistani
Të dy në sulmet në Kerman morën pjesë qytetarë të Taxhikistanit. ISIS-K është duke rekrutuar njerëz nga ish-republika e varfër sovjetike e Taxhikistanit, sipas ekspertëve të sigurisë. Sipas burimeve, Irani ka diskutuar shqetësimet e tij të sigurisë me Taxhikistanin. Një burim diplomatik në Taxhikistan konfirmoi se Teherani kohët e fundit diskutoi me Dushanbe çështjen e përfshirjes më të madhe të shtetasve taxhik në veprime të armatosura.
Shteti Islamik ushqen një urrejtje të fortë ndaj shiitëve, sektit dominues në Iran dhe gjithashtu objektivave të sulmeve nga dega e tij në Afganistan. Në vitin 2022, Shteti Islamik mori përgjegjësinë për një sulm të përgjakshëm në një xhami shiite në Iran që la 13 të vdekur.
Teherani e identifikoi sulmuesin si shtetas të Taxhikistanit. Sulmet e mëparshme të pretenduara nga Shteti Islamik përfshijnë shpërthimet e dyfishta të vitit 2017 që synuan parlamentin e Iranit dhe varrin e themeluesit të Republikës Islamike Ayatollah Khomeini./ZËRI
