DAVOS- Në Davos të Zvicrës u mbajt Forumi Ekonomik Botëror, ku u diskutuan çështje të mprehta, që shqetësojnë sot Europën dhe globin. Në Forum u diskutua për ndryshimet klimatike, luftën në Ukrainë, luftën në Lindjen e Mesme, AI, çështjet politike dhe ekonomike kyçe për 2024.
Mbi 60 krerë shtetesh dhe qeverish, përfshirë presidentin e Izraelit, Isaac Herzog, dhe përfaqësues të Ukrainës, ishin të pranishëm në qytetin e Alpeve zvicerane për bisedime me dyer të mbyllura dhe për paraqitje publike. Në Forum morën pjesë mbi 2.800 pjesëmarrës, përfshirë akademikë, artistë dhe liderë të organizatave ndërkombëtare. ZËRI ju sjell një përmbledhje të zhvillimeve kryesore që ndodhën në Samitin e Davosit, i cili zhvilloi punimet nga data 15-19 janar 2024.
Në Forum ishte i pranishëm edhe kryeministri shqiptar Edi Rama. Kryeministri shqiptar foli në një takim me moton “Bashkëpunim në një botë të fragmentuar”. Kryeministri Edi Rama ishte pjesë e panelit dhe diskutoi për sulmet kibernetike, me të cilat Shqipëria është përballur së fundmi. Rama tha se sulmet e sponsorizuara nga Irani janë përballuar, duke bashkëpunuar me Microsoft dhe FBI-në amerikane. “Shqipëria ka pasur sulme brutale kibernetike nga segmente, të sponsorizuara nga Irani. I kemi përballuar falë bashkëpunimit që kemi pasur me Microsoft dhe me FBI-në amerikane”, tha Rama. Në Forum ishin të pranishëm edhe presidenti maqedonas, Stevo Pendarovski, që foli për integrimin europian të Ballkanit Perëndimor.
Në këtë forum u fol ndër të tjera edhe për Kosovën. Përfaqësuesi i lartë i BE-së për dialogun Kosovë-Serbi, Miroslav Lajçak, ka zhvilluar takime të ndara me kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti dhe presidentin serb, Aleksandër Vuçiç. Kurti, me anë të një postimi në rrjetet sociale shprehet se në Davos ka takuar përfaqësuesin special të BE-së për dialogun Kosovë-Serbi, Miroslav Lajçak. Kreu i qeverisë së Kosovës thekson se i ka bërë me dije Lajçakut se Kosova dëshiron normalizimin e plotë të marrëdhënieve me Serbinë dhe kërkon në fund të dialogut, njohje nga Beogradi. Kurti gjithashtu kishte takime edhe me liderë të tjerë europianë, ku foli për çështjet e sigurisë së Kosovës.
“Në Davos takova Zëvendës Presidenten e Zvicrës, Viola Amherd dhe Ministrin e Ekonomisë së Zvicrës, Guy Parmelin. U shpreha mirënjohjen e thellë për kontributin e Zvicrës dhënë për Kosovën. Theksuam rëndësinë e mërgatës sonë në Zvicër, që janë urë lidhëse mes dy shteteve tona.
Me Kryeministrin e Republikës së Kroacisë, Andrej Plenkoviç potencuam se me Kroacinë, Republika e Kosovës ka të përbashkët të kaluarën, por edhe të ardhmen brenda Bashkimit Evropian dhe NATO-s. Takova edhe përfaqësuesin e Posaçëm të Bashkimit Evropian për Dialogun Kosovë-Serbi, Miroslav Lajčák. Biseduam për hapat e mëtejmë dhe nevojën për dinamizim të procesit të dialogut drejt normalizimit të plotë të marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, me njohje reciproke në qendër.
Ndërsa me Zëvendëskryeministrin e Ukrainës dhe Ministrin e Transformimit digjital, Mylkhailo Fedorov dhe Administratoren e USAID-it, Samantha Poëer, në Shtëpinë e Ukrainës në Davos diskutuam mbi transformimin digjital”, shprehet Kurti.
Edhe presidenti serb Aleksandër Vuçiç tha se ka takuar në Samitin e Davosit, emisarin special të Bashkimit Europian për dialogun mes Kosovës dhe Serbisë, Miroslav Lajçak. Vuçiç u ankua se Prishtina po diskriminon serbët e veriut, duke shtuar se Serbia nuk harron serbët, kudo që ato jetojnë.
Në një postim në Instagram, Vuçiç shprehet se ka zhvilluar një bisedë të hapur me Miroslav Lajçak, duke shtuar se ndihet jo mirë, për ato që ai quan kërcënime që po merr popullata serbe në Kosovë. “Kam zhvilluar sot një bisedë të hapur me Miroslav Lajçak në Davos, në lidhje me situatën në Kosovë. Popullata serbe në Kosovë po përballet me kërcënime të vazhdueshme për çdo ditë, të cilat shkaktojnë tensione në rajon”, ka shkruar Vuçiç në Instagram. Mediat serbe shkruajnë se për situatën e serbëve në Kosovë, presidenti serb e ka informuar në detaje Lajçakun.
Sipas Vuçiç, Serbia ka shfaqur një qëndrim korrekt, por se është Prishtina që mban qëndrime të njëanshme. “Serbët në Kosovë përballen me diskriminim të vazhdueshëm nga qeveria e Albin Kurtit, por ne nuk do t’i lëmë asnjëherë ata vetëm. Serbia do kujdeset për çdo serb, kudo që ai jeton”, ka thënë Vuçiç. Ndërkaq, Vuçiç mësohet se ka takuar edhe shumë liderë të tjerë në Davos, ku ka zhvilluar biseda, që kanë në fokus çështje ekonomike. Ai tha se ekonomia serbe është duke performuar mirë, duke përmendur faktin se paga mesatare në Serbi është 1000 euro.
LIDERËT BOTËRORË DHE PERSONALITETET DISKUTOJNË PËR LUFTËN, NDRYSHIMET KLIMATIKE DHE AI. A DO TA PRISHË INTELIGJENCA ARTIFICIALE RENDIN GLOBAL?
Kreu i OKB-së Gueterres: Klima dhe lufta në Ukrainë duan fokus të veçantë
Kreu i OKB-së Antonio Gueterres tha në Davos se bota është në një situatë për të ardhur keq. Ai deklaroi se globi sot po përballet me luftëra të mëdha si ajo në Ukrainë dhe në Lindjen e Mesme, por edhe me sfidën për klimën. “Përpos luftës, që po shkatërron njerëzimin, një shqetësim është edhe klima. Sipas parashikimeve tona, rritja e temperaturës së tokës nuk duhet të jetë më tepër se 1.5 gradë C në vit. Për të përmbushur objektivin, duhet të merren masa të forta”, tha Gueterres.
Më shumë se 300 kompani do të raportojnë ndikimin në natyrë
Më shumë se 300 kompani dhe institucione financiare planifikojnë të raportojnë mbi ndikimet që kanë në botën natyrore, si pjesë e përpjekjeve për të frenuar kolapsin global të biodiversitetit, dëgjuan delegatët në Davos të martën. Dhënia e informacioneve shpjeguese, të krijuara nga Task Force për Zbulimet Financiare të lidhura me Natyrën, e mbështetur nga G20, do të bëjë që grupet të ndajnë shumë më tepër informacion rreth rreziqeve dhe mundësive që vijnë nga ndërveprimi i tyre me botën natyrore.
Duke vepruar kështu, bordet shpresojmë të marrin vendime që kanë një ndikim më pozitiv në natyrë - duke ndihmuar në arritjen e një marrëveshjeje globale nga vendet në bisedimet COP15 mbi biodiversitetin - dhe do të shpërblehen nga investitorët dhe tregjet e kapitalit. "Ky është një moment historik për Natyrën dhe për raportimin e korporatave", tha David Craig, bashkë-kryetar i TNFD dhe ish-themelues dhe CEO i Refinitiv.
“Ky është një sinjal i qartë se investitorët, huadhënësit, siguruesit dhe kompanitë po pranojnë se modelet dhe portofolet e tyre të biznesit varen shumë nga natyra dhe klima dhe duhet të trajtohen si rreziqe strategjike dhe mundësi investimi”, shtoi ai.
Pas fillimit të një programi pune dy-vjeçar në 2021, 14 zbulimet e rekomanduara të TNFD u publikuan në shtator 2023, pasi më shumë se 250 institucione i pilotuan ato gjatë procesit të zhvillimit. Të ndërtuara rreth katër shtyllave - Qeverisja, Strategjia, Matja e Rrezikut dhe Ndikimit, dhe Metrikat dhe Objektivat - zbulimet do t'i detyrojnë kompanitë të përshkruajnë se si vlerësojnë dhe menaxhojnë çështjet e ndërlidhura dhe se si planifikojnë të përmirësojnë performancën e tyre. Ndër kompanitë dhe organizatat financiare që u angazhuan për të zbuluar, duke filluar nga 2023, 2024 ose 2025, ishte Norges Bank Investment Management. "Ne jemi të përkushtuar për të shfrytëzuar këtë mjet për të thelluar të kuptuarit tonë për ndikimet dhe varësitë e portofolit tonë të lidhura me natyrën, duke përforcuar më tej përpjekjet e përgjegjshme të investimit në këtë fushë të rëndësishme", tha Carine Smith Ihenacho, Kryeshefi i Qeverisjes dhe Pajtueshmërisë në NBIM.
Bill Gates: Përmirësimi i kujdesit shëndetësor ‘lufton’ ndryshimet klimatike
Filantropi Bill Gates, duke folur në Forumin Ekonomik Botëror beson se mënyra më e mirë për të luftuar ndryshimet klimatike është përmirësimi i kujdesit shëndetësor në vendet në zhvillim. Ai shprehet se ndihet i shqetësuar se vende në zhvillim mund të jenë duke neglizhuar kujdesin shëndetësor. "Shëndeti global është paksa jashtë objektivave tani", tha ai të martën në një intervistë për Bloomberg në Davos. “Për dhjetë vitet e ardhshme, ku paratë do të jenë kaq të kufizuara, nëse doni të kujdeseni për ndikimin e klimës, shpenzimet shëndetësore duhet të rriten, jo të ulen”, shtoi Bill Gates.
Të hënën, Fondacioni Bill & Melinda Gates, të cilin ai bashkë-kryeson, njoftoi planet për të shpenzuar 8.6 miliardë dollarë në teknologjinë dhe programet e kujdesit shëndetësor në vitin 2024, buxheti më i madh ndonjëherë për organizatën jofitimprurëse. Kjo përfshin përpjekjet për të zhvilluar vaksina të reja dhe furnizime të lira për të frenuar malarian, poliomielitin dhe vdekjet e nënave.
Gates u bëri thirrje vendeve që të dhurojnë 0.7% të prodhimit të tyre të brendshëm bruto për ndihmë. ‘Shpenzimet shëndetësore kanë jo vetëm përfitime humanitare, por përkthehen në përfitime ekonomike dhe mjedisore’, tha Gates. "Ndërsa ne e bëjmë botën të shëndetshme, popullsia jeton gjithashtu në mënyrë të shëndetshme”, deklaroi ai.
Së bashku me kujdesin shëndetësor, Gates ka mbështetur kompanitë e teknologjisë klimatike përmes fondit të tij Breakthrough Energy Ventures. Ai tha se është optimist për financimimet e klimës, një fushë që ai parashikon se do të ‘pushtohet’ nga inteligjenca artificiale. “Kompanitë mund të ndihmojnë me dukshmërinë, me inovacionin. Ata mund të bëjnë shumë”, tha Gates. “Por paratë e ndihmave prej 130 miliardë dollarësh që janë dhënë, shpresoj të ndikojnë sadopak, që të mos kemi një mjedis të ndotur”, tha Gates.
Sam Altman: AI do të jetë e pandalshme, por nuk do prishë rendin e botës
Shefi ekzekutiv i OpenAI, Sam Altman thotë se shqetësimet se inteligjenca artificiale një ditë do të bëhet aq e fuqishme sa që do të riformojë dhe do të prishë në mënyrë dramatike botën, janë të tepërta. “Do të ndryshojë botën shumë më pak nga sa mendojmë të gjithë ne dhe do të ndryshojë vendet e punës shumë më pak sesa mendojmë të gjithë ne”, tha Altman në një bisedë të organizuar nga Bloomberg në Forumin Ekonomik Botëror në Davos, Zvicër. Altman po i referohej në mënyrë specifike inteligjencës së përgjithshme artificiale, ose AGI, një term që përdoret për t'iu referuar një forme të AI që mund të kryejë detyra në të njëjtin nivel, ose një hap më lart sesa njerëzit. Ai tha se AGI mund të zhvillohet në të ardhmen e arsyeshme të afërt.
Altman, kompania e të cilit njohu rritje tepër të madhe në fund të vitit 2022, është përpjekur të zbusë shqetësimet nga skeptikët e AI rreth shkallës në të cilën teknologjia do të ‘pushtojë’ shoqërinë. Përpara prezantimit të modelit GPT-4 të OpenAI në mars, Altman paralajmëroi teknologët që të mos kishin shpresa shumë nga potenciali i AI, duke thënë se njerëzit ka të ngjarë të zhgënjeheshin me të. "Njerëzit po luten të zhgënjehen dhe do të zhgënjehen," tha Altman gjatë një interviste në janar me StrictlyVC. “Ne nuk kemi një [inteligjencë të përgjithshme artificiale] aktuale dhe kjo është diçka që pritet prej nesh”, shtoi ai.
E themeluar në vitin 2015, misioni i deklaruar i OpenAI është të arrijë AGI. Kompania, e cila mbështetet nga Microsoft dhe ka një vlerësim të tregut privat që i afrohet 100 miliardë dollarëve, thotë se dëshiron ta dizajnojë teknologjinë në mënyrë të sigurt. Pas fitores së Donald Trump në grupin republikan të Iowa-s të hënën, Altman u pyet nëse AI mund të përkeqësojë pabarazitë ekonomike dhe të çojë në dislokim të klasës punëtore ndërsa zgjedhjet presidenciale janë afër. "Po, me siguri, mendoj se kjo është diçka për të menduar", tha Altman.
Altman tha se AI nuk po zëvendëson ende vendet e punës në shkallën që shumë ekonomistë kanë frikë dhe shtoi se teknologjia tashmë po arrin në një stad, ku po bëhet një mjet i jashtëzakonshëm për produktivitetin. Shqetësimet për sigurinë e AI dhe rolin e OpenAI në mbrojtjen e saj ishin arsyet e largimit të shkurtër të Altman nga kompania në nëntor, pasi bordi tha se kishte humbur besimin te lideri i saj. Altman u rivendos me shpejtësi si CEO pas një reagimi të gjerë nga punonjësit dhe investitorët e OpenAI.
Ankesa e Ukrainës: Do ta kemi të vështirë pa mbështetjen amerikane
Ministri ukrainas i Punëve të Jashtme Dmytro Kuleba tha se ai nuk ka parë asnjë ndryshim në qëndrime nga administrata amerikane, kur bëhet fjalë për mënyrën se si ata duan që Ukraina t'i qaset luftës dhe diplomacisë. “Nuk kam arsye të dyshoj në sinqeritetin e angazhimeve të administratës Biden për të vazhduar ndihmën ndaj Ukrainës”, tha ai për CNBC.
“As nuk kam arsye të besoj se Partia Republikane në tërësi nuk e kupton se sa thelbësore është të mundësh Rusinë në Ukrainë dhe të mos lejosh Rusinë të vazhdojë të shkatërrojë rendin botëror të ndërtuar nga Amerika”, tha ai. "Dua të them të drejtën, bota në të cilën jetojmë është ndërtuar nën udhëheqjen amerikane", vlerësoi numri një i Ministrisë së Jashtme të Ukrainës. Administrata amerikane kohët e fundit ka rritur presionin ndaj Kongresit për të ofruar miliarda të tjera ndihmë për Kievin në luftën me Rusinë.
Ukraina, ndihmë te Perëndimi për të luftuar Rusinë
Ministri i Punëve të Jashtme të Ukrainës, Dmytro Kuleba, i tha CNBC në Davos se eventi kishte qenë shumë qetësues. "Atmosfera këtu ishte pozitive në një mënyrë që njerëzit po kërkojnë zgjidhje në vend që të diskutojnë pafundësisht problemet," i tha ai Steve Sedgwick të CNBC. “Presidenti Zelenskyy pati takime të shkëlqyera si me lidershipin politik, ashtu edhe me liderët e biznesit. Dhe mesazhet që u morën nga të dy krahët janë shumë inkurajuese”, shtoi ai.
“Gjëja më e rëndësishme është që ju të ndjeni dhe të dëgjoni përkushtimin për të qëndruar pranë Ukrainës, për të vazhduar të ndihmoni në një mënyrë ose në një tjetër”, tha ai. Lufta në Ukrainë po dominon bisedat në Forumin Ekonomik Botëror në Davos këtë javë, me presidentin e Ukrainës Volodymyr Zelenskyy, që është duke shfrytëzuar në maksimum mundësinë për t'iu drejtuar elitës globale të biznesit dhe politikës, duke përfshirë shefin e JPMorgan, Jamie Dimon. Dimon tha se ai dhe udhëheqës të tjerë biznesi u takuan me Zelenskyyn të martën për të diskutuar "rifinancimin" e rizhvillimit të Ukrainës, pasi të përfundojë lufta me Rusinë. "Pra, ai ka filluar të mendojë për të ardhmen", tha Dimon për presidentin ukrainas.
Elita e biznesit botëror ‘e ndarë’ në qëndrimet për rikthimin e mundshëm të Donald Trump
Udhëheqësit e biznesit të SHBA duken të pakënaqur për mundësinë e rikthimit të Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë, ndërsa homologët e tyre evropianë duken nervozë, sipas drejtuesve që folën në Forumin Ekonomik Botëror në Davos, Zvicër. Një CEO i shquar i biznesit amerikan, i cili kërkoi të mos përmendet për shkak se diskutimet e tij me liderët e huaj ishin private, tha se një pjesë e frikës mund të jetë për shkak të mungesës së të kuptuarit të kontrolleve dhe balancave të vendosura në qeverinë e SHBA. "Unë nuk jam i sigurt se evropianët e kuptojnë se sa të dobëta janë urdhrat ekzekutivë," tha ai. “Ne kemi një sistem drejtësie. Kongresi ndoshta do të jetë i ndarë. Është e drejtë të jesh i kujdesshëm, por nuk do të jetë fundi i botës”, deklaroi ai. "Ai do të fitojë presidencën," parashikoi një CEO i bankës amerikane. "Shumë nga politikat e Trump sifdoqoftë ishin të drejta", shtoi ai.
Presidenti i Eurogrup: Vendet e Eurozonës të heqin dorë nga skemat e mbështetjes së energjisë dhe të reduktojnë huamarrjen
Vendet e Eurozonës duhet të heqin dorë nga paketat e mbështetjes së energjisë dhe të koordinohen për të reduktuar huamarrjen gjatë një viti e gjysmë të ardhshëm, tha presidenti i Eurogrupit Paschal Donohoe për CNBC.
Eurogrupi, i cili përbëhet nga ministrat e financave të vendeve anëtare të eurozonës, është angazhuar për një qëndrim kufizues për vitin 2024. "Kjo do të thotë që ndërsa heqim gradualisht masat e mbështetjes së energjisë, ato duhet të kalojnë në nivele më të ulëta të huamarrjes, dhe jo forma të tjera të shpenzimeve ose uljes së taksave", tha Donohoe.
Vitin e kaluar, deficiti i eurozonës ishte mbi 3%, dhe këtë vit pritet të jetë nën 3%, duke çuar në nivele mesatare të borxhit rreth 90% të të ardhurave kombëtare. “Reduktimi i huamarrjes në çdo vend, sigurisht që është gjithmonë i ndërlikuar me sfidat politike dhe sociale me të cilat përballemi, por ne kemi një shans më të mirë për ta tërhequr atë në shumicën e vendeve, nëse të gjitha vendet mendojnë se po shkojmë në drejtimin e duhur dhe kjo është ajo në të cilën Eurogrupi po fokusohet për momentin”, tha ai. “Detyra e dytë e grupit është të gjejë një mënyrë për të financuar investimet e mëdha që do të vijnë, që nuk janë tërësisht jashtë taksapaguesve evropianë dhe që përfshin punën me sektorin privat", shtoi ai.
Ministri i Ekonomisë së Arabisë: Vendi ynë po njeh rritje të shëndetshme ekonomike
Ekonomia e Arabisë Saudite po rritet me një ritëm të kënaqshëm, e nxitur veçanërisht nga rritja në sektorët që nuk kanë lidhje me naftën, tha të enjten ministri i ekonomisë dhe planifikimit i mbretërisë. “Kur shikojmë pjesën e rëndësishme të ekonomisë saudite, është ekonomia që nuk ka lidhje me naftën, sektorë të ndryshëm po njohin rritje; dhe ato kanë vazhduar të rriten me një ritëm shumë të shëndetshëm”, tha Faisal Alibrahim.
“Në vitin 2022, Arabia Saudite regjistroi një rritje prej 8,7%, por ekonomia që nuk ka lidhje me naftën po rritej me 6%. Kështu që ne besojmë se rritja do të vazhdojë”, tha ministri. “Ne vazhdojmë të investojmë, vazhdojmë të shpenzojmë, ka rritje të vazhdueshme dhe udhëtime e turizëm në mbretëri. Konsumatori saudit shpenzon në një mënyrë shumë të shëndetshme, kështu që të gjithë komponentët e ekonomisë janë të shëndetshëm në mbretëri. Nuk ka asnjë arsye që ne të shqetësohemi për këtë”, tha ai.
Rusia ‘hedh poshtë’ Davosin: Nuk jemi të interesuar për këtë Forum
Kremlini tha se interesi i tij në Forumin Ekonomik Botëror është zbehur vitet e fundit, pasi pjesëmarrja e Moskës në këtë event përfundoi pas pushtimit të Ukrainës në vitin 2022. “Biznesi ynë nuk ka marrë pjesë në Davos për disa vite. Prandaj, interesi ynë për këtë forum ka rënë”, tha sekretari i shtypit i Kremlinit Dmitry Peskov për CNBC në komentet e dërguara me email të enjten. Zyrtarët rusë, organizata dhe drejtues biznesi u dyndën në Davos në vitet para pushtimit rus të Ukrainës, me shpresën për të tërhequr investime në vend. Presidenti rus Vladimir Putin mbajti për herë të fundit një fjalim kryesor në WEF në vitin 2021, kur eventi u mbajt praktikisht në situatën e Covid-19.
Megjithatë, që nga shkurti i vitit 2022, pothuajse 2000 individë dhe subjekte ruse të lidhur me Kremlinin, ose që mendohet se minojnë ose kërcënojnë integritetin territorial, sovranitetin dhe pavarësinë e Ukrainës, janë sanksionuar dhe janë subjekt i ngrirjes së aseteve dhe ndalimeve të udhëtimit nga BE-ja dhe aleatët e tjerë perëndimorë të Ukrainës, përfshirë Zvicrën.
Në listën e 2024 të figurave publike që marrin pjesë në WEF, nuk ka asnjë nga Rusia. Kur u pyet nëse Moska e kishte ndjekur fjalimin kryesor të bërë nga Presidenti i Ukrainës Volodymyr Zelenskyy të martën, Peskov u përgjigj: "Ne gjithmonë monitorojmë nga afër deklaratat nga Kievi".
CEO i Salesforce: Ne nuk duam të shohim një AI “Hiroshima”
“Industria e teknologjisë po vendos protokolle sigurie dhe po vendos parime besimi në lidhje me zhvillimin e softuerit të AI që ka pushtuar botën për të shmangur Inteligjencën Artificiale shkatërruese, thënë metaforikisht një efekt si Hiroshima", tha CEO i Salesforce Marc Benioff, në një panel të Forumit Ekonomik Botëror në Davos, Zvicër.
“Ky është një moment i madh për AI. Inteligjenca artificiale bëri një hap të madh përpara në vitin ose dy vitet e fundit,” vuri në dukje ai, duke pranuar se, mes ritmit të shpejtë të përparimit të saj, teknologjia mund të shkojë edhe keq. Shqetësimet janë shtuar mbi besueshmërinë dhe përdorimin e AI, me kritikët në mbarë botën që ngrenë pyetje mbi softuerin që do të zëvendësojë punëtorët. Në fillim të kësaj jave, Fondi Monetar Ndërkombëtar publikoi një raport që paralajmëroi se gati 40% e vendeve të punës në të gjithë globin mund të ndikohen nga rritja e inteligjencës artificiale. “Ne nuk duam që diçka të shkojë vërtet keq. Kjo është arsyeja pse ne do të shkojmë në atë samit të sigurisë. Kjo është arsyeja pse ne po flasim për besimin", tha Benioff të enjten. “Ne nuk duam të kemi një moment Hiroshima. Ne kemi parë teknologjinë të shkojë vërtet keq, dhe ne pamë një Hiroshima reale. Ne nuk duam të shohim një AI Hiroshima. Ne duam të sigurohemi që kemi marrë mësime”, tha ai. Salesforce është në tregun global, pasi lançoi softuerin e vet gjenerues të AI Einstein GPT dhe iu bashkua një gare globale midis zhvilluesve të softuerit, për të përfshirë aftësitë gjeneruese të AI në produktet e tyre ekzistuese.
Shenja përmirësimi? Presidenti izraelit flet për raporte të mira që mund të kenë me Arabinë
Normalizimi i marrëdhënieve me Arabinë Saudite në peshën e rëndë të luftës në Lindjen e Mesme është thelbësor për Izraelin që të kalojë nga lufta aktuale kundër grupit militant palestinez Hamas drejt mundësive të reja, tha presidenti i Izraelit. “Është e qartë se opsioni për raporte të mira me sauditët është çelësi për aftësinë për të dalë nga lufta në një horizont të ri,” tha Isaac Herzog në një fjalim të posaçëm në Forumin Ekonomik Botëror në Davos, Zvicër. “Është ende delikate, është e brishtë situata në rajonin tonë, do të duhet shumë kohë që gjërat , por mendoj se në fakt është një mundësi për të ecur përpara në rajon drejt një të ardhmeje më të mirë. Unë e shoh se e ardhmja do të ketë zhvillim”, tha ai. Ai vazhdoi duke e përshkruar normalizimin me Arabinë Saudite – një hap që është inkurajuar shumë nga SHBA-ja në përpjekje për të ribashkuar dy aleatët e saj të fortë në Lindjen e Mesme – si një “ndryshues të lojës”, duke thënë se hapat e Riadit për të njohur Izraelin do të tregonin "guximin e kombeve, si Egjipti, Jordania dhe kombet e Marrëveshjes së Abrahamit, si Emiratet e Bashkuara Arabe, Maroku, mbretëria e Marokut dhe mbretëria e Bahreinit".
Arabia Saudite historikisht është rreshtuar me interesat e popullit palestinez në Rripin e Gazës. Kryeministri i Izraelit, Benjamin Netanyahu, i kishte treguar OKB-së se vendi i tij ishte "në majë" të një përparimi që çoi në një marrëveshje paqeje me Riadin në shtator të vitit të kaluar, vetëm dy javë përpara se sulmet terroriste të Hamasit të zhysnin Izraelin në luftë. Arabia Saudite që atëherë ka bërë thirrje për një armëpushim në Rripin e Gazës, ku Izraeli po kryen një ofensivë hakmarrëse. Në janar, ambasadori saudit në MB, Princi Khalid bin Bandar, i tha BBC-së se vendi i tij mbetet i interesuar për normalizimin e marrëdhënieve me Izraelin pas përfundimit të luftës në Rripin e Gazës, por theksoi se çdo marrëveshje varet nga krijimi i një shteti palestinez.
Presidenti izraelit: Izraeli, faktori që mban larg teerroristët nga SHBA dhe Europa
Presidenti izraelit Isaac Herzog paralajmëroi se Izraeli po frenon kërcënimet në Lindjen e Mesme, që përndryshe do të përhapeshin për të kërcënuar Evropën dhe Shtetet e Bashkuara. Duke iu drejtuar luftës së vazhdueshme të Izraelit kundër grupit militant palestinez Hamas dhe fraksionit libanez Hezbollah, ai tha: "Nëse Izraeli nuk do të ishte atje, Evropa do të ishte e radhës që do të goditej. Edhe SHBA-të po ashtu do të ishin në shënjestër të sulmeve”,. "Ne po luftojmë një luftë për të gjithë universin, për botën e lirë," shtoi ai, duke iu referuar gjithashtu kërcënimit të fraksionit militant libanez Hezbollah, i cili është përfshirë në ofensiva me Izraelin që nga fillimi i konfliktit. Ai gjithashtu pranoi rreziqet detare në Detin e Kuq të paraqitura nga Houthi jemenas, duke thënë se Izraeli "po zgjidh një sistem të madh të së keqes".
Profesori: Rivalitetet e fuqive të mëdha mund të prishin sektorin e energjisë
Jason Bordoff, drejtori themelues i Qendrës për Politikat Globale të Energjisë në Universitetin e Kolumbisë, diskuton se si zgjedhjet në të gjithë botën në vitin 2024 mund të ndikojnë në politikën klimatike dhe çfarë duhet bërë për të përshpejtuar tranzicionin e energjisë. Ai tha se nëse kombet punojnë bashkë, do ketë përparim në energji. Ndërsa, shtoi se nëse ka rivalitet mes kombeve, gjërat nuk do të shkonin dhe aq mirë.
Macron: 2024-tra viti i europianëve
Europa duhet të jetë një faktor më kyç në skenën botërore, sipas presidentit francez Emmanuel Macron, i cili foli në Forumin Ekonomik Botëror në Davos, Zvicër, të mërkurën. “2024 do të jetë një vit kyç për evropianët. Ne duhet të dëshmojmë se mund të jemi më të dukshëm, të bëjmë më shumë përpjekje, çfarëdo që të ndodhë në Shtetet e Bashkuara", tha ai në Davos.
Macron tha gjithashtu se zgjedhjet në SHBA dhe sidomos rezultati mund të ndryshojë skenën politike botërore. Ai shfaqi shqetësim në lidhje me atë që mund të ndodhë sidomos në raportin mes SHBA-ve dhe Kinës. “Rreziku i madh për evropianët është se ata mund të përfundojnë me axhendën e gabuar,” tha ai.
Kryeministri holandez: Të kemi shtete kombëtare të forta
Kryeministri holandez Mark Rutte tha për CNBC se partitë politike të qendrës duhet të artikulojnë më mirë pozicionin e tyre për çështjet kryesore që shqetësojnë globin. "Unë mendoj se partitë e qendrës, si partia ime, e djathta e qendrës, duhet të jenë më të suksesshme - unë vetë, partia ime - për të shpjeguar se ne jemi këtu për ekonominë, ne jemi këtu për sigurinë kolektive," tha ai në World Economic Forum në Davos, Zvicër.
Ai shtoi se kjo do të thotë se “ne duhen të kemi shtete të forta kombëtare, por edhe organizata të forta shumëpalëshe, dhe partitë më të djathta po sfidojnë me sukses rendin botëror shumëpalësh”. Mark Rutte ka shërbyer si kryeministër i Holandës që nga viti 2010. Megjithatë, zgjedhjet e përgjithshme në nëntor panë Partinë e Lirisë së ekstremit të djathtë të Geert Ëilders që siguroi një fitore vendimtare, me bisedimet që po zhvillohen për të formuar një qeveri të re koalicioni./ZËRI/
