SHBA - Sipas studiuesve që krijuan kokrra orizi me qeliza të yndyrës së viçit dhe lopës të rritura brenda tyre, tasat me oriz me ngjyrë rozë do të shfaqen në menutë e ushqimit të qëndrueshëm. Shkencëtarët e krijuan ushqimin eksperimental, duke mbuluar kokrrat tradicionale të orizit në xhelatinë peshku dhe duke i mbjellë ato me muskuj skeletorë e qeliza staminale yndyrore, të cilat më pas u rritën në laborator.
Pas kultivimit të yndyrës dhe orizit të ‘mbytur’ me xhelatinë për nëntë deri në 11 ditë, kokrrat përmbanin mish dhe yndyrë gjatë gjithë kohës, duke rezultuar në një produkt përfundimtar që studiuesit besojnë se mund të bëhet një ushqim ushqyes dhe me shije. Profesor Jinkee Hong, i cili drejtoi punën në Universitetin Yonsei në Korenë e Jugut, gatoi dhe shijoi orizin e kultivuar me yndyrë viçi, që ai shpreson se do të jetë një burim proteinash më i përballueshëm se mishi tradicional i viçit, me një sasi karboni shumë më të vogël.
“Kur gatuhet, orizi ruan pamjen e tij tradicionale, por mbart një përzierje unike aromash, duke përfshirë një shije të lehtë arrë dhe umami, të cilat janë karakteristike për mishin”, tha Hong. “Ndërsa nuk përsërit saktësisht shijen e viçit, ai ofron një përvojë të këndshme dhe të re shijeje” shtoi ai. “E kemi provuar me shoqërime të ndryshme dhe shoqërohet mirë me një sërë pjatash”, shtoi ai.
Orizi është kryesisht një karbohidrat me përmasa më të vogla të proteinave, yndyrave, vitaminave dhe mineraleve, shkruajnë shkencëtarët në revistën Matter. “Integrimi i qelizave shtazore në oriz e bën "të mundur sigurimin e një furnizimi të mjaftueshëm ushqimor", theksojnë shkencëtarët, duke krijuar "një vakt të ri të plotë".
Orizi hibrid është më i brishtë se orizi tradicional i butë dhe ngjitës, por përmbante 8% më shumë proteina dhe 7% më shumë yndyrë. Orizi me më shumë qeliza muskulore kishte një erë viçi dhe bajameje, ndërsa orizi me më shumë yndyrë shtazore kishte më shumë erë kremi, gjalpi dhe vaji të kokosit.
Sipas llogaritjeve të shkencëtarëve, orizi hibrid mund ta bënte prodhimin e ushqimit më të qëndrueshëm. Prodhimi i 100 g proteine të viçit çliron gati 50 kg dioksid karboni, ndërsa 100 g proteina nga orizi hibrid do të çlironte më pak se 6.27 kg gaz. Orizi hibrid duhet të jetë gjithashtu më i përballueshëm, shtojnë ata, duke kushtuar rreth 2,23 dollarë (1,80 £) për kg krahasuar me 14,88 dollarë (12 £) për kg për viçin.
Përtej bërjes së ushqimit më të qëndrueshëm dhe të përballueshëm, studiuesit besojnë se orizi hibrid mund të përmirësojë furnizimet me ushqim urgjent në rajonet që përballen me urinë dhe të shërbejë si racion për astronautët dhe ushtrinë. Për grupet e para eksperimentale të orizit hibrid, studiuesit morën qeliza muskulore dhe dhjamore nga bagëtia hanuoo, e therur në thertoren lokale. Por ekipi po eksploron furnizime të qëndrueshme të qelizave që mund të mbahen në laborator pa pasur nevojë për më shumë kafshë. Versionet e ardhshme të orizit mund të përmbajnë lloje të tjera mishi ose peshku për t'u kujdesur për shije dhe kërkesa të ndryshme ushqyese.
Profesoresha Hanna Tuomisto, e cila hulumton sistemet e qëndrueshme të ushqimit në Universitetin e Helsinkit, dyshoi se orizi do të kishte një ndikim të madh. Produkti përfundimtar përmbante 4.8 g qeliza viçi të kultivuara për kg oriz, që do të thotë se ka vetëm 0.5% ishte mish dhe 99.5% oriz. "Produkti është ende në thelb oriz dhe do të përdoret për të zëvendësuar orizin ose burime të tjera të karbohidrateve në një vakt," tha ajo. "Për të zëvendësuar mishin, përqindja e proteinave në produktin përfundimtar duhet të jetë më e lartë”, shtoi studiuesja.
Por Neil Uard, një profesor në zhvillimin rural dhe rajonal në Universitetin e Anglisë Lindore, tha se orizi hibrid rriti perspektivën e sigurimit të lëndëve ushqyese të kafshëve me emetimet e gazit serrë që ishin tetë herë më të ulëta dhe me më pak se një të gjashtën e kostos. "Kjo linjë kërkimi premton për zhvillimin e dietave më të shëndetshme dhe më miqësore me klimën në të ardhmen," tha ai./The Guardian - ZËRI/
