EKUADOR- Në Ekuador ka shumë aktorë që bëhen bashkë si pjesë e një mekanizmi kompleks dhe të dhunshëm të biznesit të trafikut të drogës. Midis tyre është edhe mafia shqiptare, e cila me një profil të ulët është një nga grupet kryesore që eksporton dhe shpërndan kokainë nga vendi i Andeve në Evropë, ku kontrollon një pjesë të madhe të shpërndarjes së drogës. Chris Dalby, drejtor i World of Crime dhe ekspert i krimit të organizuar, pretendon se shfaqja e anëtarëve të mafias shqiptare në Ekuador ndodhi në vitin 2009, kur presidenti i atëhershëm Rafael Correa lejoi çdo të huaj të hynte pa viza. Masa u krijua për të promovuar turizmin. Megjithatë, nga ajo përfituan edhe disa banda kriminale. Që atëherë, porti i Guayaquil ishte kthyer në një degë e rëndësishme për drogën nga Paqësori.
“Në atë kohë mafia shqiptare ishte mjaft e fortë, në Evropë sot janë edhe më të fortë dhe arritën të hyjnë në Ekuador, i cili tashmë ishte një portë për kokainën drejt Europës dhe Shteteve të Bashkuara,”- tha Dalby në një intervistë për Infobae. Dalby shpjegon se shqiptarët janë, pas italianëve, ata që kontrollojnë më shumë biznesin e kokainës në Evropë. Ata kanë një prani të fortë në Spanjë, Portugali, Belgjikë, Francë, Angli dhe Holandë. Në këto vende marrin shumë drogë, pastaj e shpërndajnë dhe ua shesin mafiozëve të tjerë gjermanë, turkë, rusë dhe suedezë. Në vitin 2023, në Spanjë çmontuan një grup droge prej më shumë se 20 shqiptarësh që kontrollonin të gjithë furnizimin me drogë në atë vend. Dërgesat vijnë nga Ekuador ose nga vende të tjera në Amerikën Latine.
“Ka diçka shumë të rëndësishme: shqiptarët nuk kanë shumë njerëz në Amerikën Latine. Kjo është diçka që herë pas here keqkuptohet në raportet ndërkombëtare. Dhe ata nuk janë të përfshirë drejtpërdrejt në luftën në Ekuador. Ata kanë emisarë atje, ambasadorë apo njerëz që shkojnë për të bërë biznes, për të blerë kokainë. Ata rrinë atje për një kohë të gjatë, disa vite apo muaj. Por ata janë vetëm emisarë. Ata nuk janë njerëz të armatosur që do të kontrollojnë luftën mes bandave. Herë pas here përfshihen në vrasje apo vrasës, sepse ka të tjerë që janë të interesuar të blejnë të njëjtën kokainë”, sqaron britaniku.
Në mars 2023, Rubén Cherres, një mik i kunatit të ish-presidentit Guillermo Lasso, u vra në një shtëpi në plazh ku fshihej nga autoritetet ekuadoriane, pasi ishte i lidhur me mafian shqiptare. Dhe në shtator 2023, mbreti shqiptar Dritan Rexhepi, i njohur edhe si Lulëzim Murataj u arrestua në Stamboll të Turqisë. Trafikanti i drogës, drejtuesi i kartelit Kompania Bello, ishte i burgosur në Ekuador që nga viti 2014, por pas një përfitimi nga burgu, ai la burgun dhe u arratis. Autoritetet ekuadoriane nuk e dinin vendndodhjen e tij që nga janari 2022.
Dalby thotë se në fillim të viteve 2000, Ekuadori u bë një vend tërheqës për grupet kriminale ndërkombëtare. Në atë kohë, "Choneros", një nga grupet kryesore kriminale në vend, kontrollonte trafikun e drogës. Përveç kësaj, ata kishin një marrëdhënie të ngushtë me guerrilën FARC në Kolumbi dhe kartelin Sinaloa në Meksikë. Ky grup mund të lëvizte dërgesat e kokainës nga kufiri me Kolumbinë në portin e Guayaquil.
"Shqiptarët hyjnë për të blerë drogën e tyre atje dhe e vendosin veten si partnerë shumë të fortë të Choneros dhe Lobos. Ata vijnë me shumë para për të kërkuar tonelata kokainë; për të lëvizur tre, katër, dhjetë ton, gjithnjë e më shumë,”-thotë eksperti i krimit të organizuar, redaktor i Insight Crime.
Dalby shpjegon se mafiet shqiptare lindin nga klane familjare, si pothuajse të gjitha mafiozët e Ballkanit, si në Serbi, Mal të Zi, Shqipëri, Kroaci, Maqedoni. Këto familje janë të mëdha, në rritje dhe kontrollojnë krimin e organizuar në pjesën e tyre të Shqipërisë. Përveç kësaj, ata kanë lidhje me diasporën shqiptare në të gjithë Evropën. Studiuesi britanik tregon se tashmë, pas rritjes së operacioneve kundër trafikut të drogës në Ekuador, në portin Callao, në Peru dhe në portin e Valparaiso, në Kili, ka një rritje të daljeve të drogës. Megjithatë, ai sqaron se porti i Guayaquil vazhdon të jetë më i përdoruri nga mafiozët në anën e Paqësorit në Amerikën Latine.
“Ne kemi parë një rritje të mafias shqiptare në Peru. Pra, ndoshta po dëshmojmë një emigrim në porte të tjera. Kjo nuk do të thotë se Guayaquil do të pushojë së qeni një derë daljeje, pasi madhësia e atij porti dhe numri i kontejnerëve që largohen do të thotë që shqiptarët dhe grupet e tjera të huaja do të vazhdojnë të blejnë kokainë nga ai qytet ekuadorian,”- thotë Dalby.
Lidhur me të tashmen e Ekuadorit dhe luftën e tij kundër trafikut të drogës, studiuesi britanik beson se presidenti Noboa nuk e njeh mirë strategjinë e tij. Ai tregon se gjatë fushatës presidenciale, para vrasjes së kandidatit Fernando Villavicencio, ishte ndër kandidatët që shfaqi një vizion më pak të ashpër për përballimin e krizës. Dalby thekson se Noboa ka shumë pak kohë për të treguar se çfarë mund të bëjë - pasi mandati i tij presidencial është 18 muaj. Ai gjithashtu beson se politika e tij, të cilën ai e quan të ashpër, është saktësisht e njëjtë me atë të ish-presidentit Lasso dhe Presidentit Moreno.
“Ata u fokusuan në transferimin e udhëheqësve kriminalë në burgje të tjera, hapjen e më shumë burgjeve dhe futjen e ushtrisë në rrugë. Shumë mirë, perfekt. Por kjo nuk ndryshoi asgjë. Bandat janë shumë të forta, kanë shumë para, mund të rekrutojnë shumë njerëz dhe biznesi i trafikut të drogës po rritet në Ekuador. Ne kemi parë në Meksikë, në Venezuelë, në Brazil që militarizimi i konfliktit kundër bandave nuk zgjidh asgjë. E vetmja gjë që ndodh, është shtimi i vdekjeve, por jo niveli i dhunës dhe as trafiku i drogës,”-e mbylli ai./ZËRI
Marrë nga infobae
