SPANJË- Ish- politikani ukrainas Andriy Portnov, i cili punoi si ndihmës i lartë i ish-presidentit pro-rus Viktor Yanukovych, është qëlluar për vdekje jashtë një shkolle pranë kryeqytetit spanjoll Madrid.
Portnov, 51 vjeç, avokat dhe ish-ligjvënës, ishte zëvendëskryetar i administratës së Yanukovych përpara se ajo të rrëzohej në kryengritjen pro-demokraci të Ukrainës në vitin 2014.
Ai u qëllua disa herë teksa po hipte në një makinë rreth orës 9:15 të mëngjesit. Atentatorët u larguan në një zonë të pyllëzuar. Shërbimet e emergjencës Summa të rajonit të Madridit thanë se ai kishte tre plagë me armë zjarri, përfshirë një në kokë, dhe vdiq pak pasi ambulanca e parë mbërriti në vendngjarje.
Të shtënat ndodhën jashtë Shkollës Amerikane të Madridit, e vendosur në Pozuelo de Alaracon, një periferi e pasur në perëndim të Madridit.
Shkolla u dërgoi mesazhe të ndryshme urgjente prindërve pas incidentit, i cili ndodhi menjëherë pas lënies së shkollës, duke vënë në dukje se të gjithë nxënësit ishin të sigurt dhe se shkolla beson se viktima është babai i një nxënësi, por po priste identifikimin zyrtar. Policia rrethoi zonën jashtë shkollës elitare, e cila ka pak më shumë se 1,000 nxënës nga Shtetet e Bashkuara, Spanja dhe disa dhjetëra vende të tjera.
Portnov u sanksionua nga Shtetet e Bashkuara në vitin 2021 për korrupsion dhe ryshfet sipas Aktit Magnitsky. Ai u akuzua për përdorimin e ndikimit të tij për të blerë akses dhe vendime në gjykatat e Ukrainës dhe për të minuar përpjekjet për reforma, sipas Departamentit të Thesarit të SHBA-së.
Akti Magnitsky, i nënshkruar në ligj në dhjetor 2012, bllokon hyrjen në SHBA dhe ngrin asetet e disa zyrtarëve dhe biznesmenëve qeveritarë rusë dhe pro-rusë të akuzuar për shkelje të të drejtave të njeriut. Ministria e Jashtme ukrainase dhe zyra e Presidentit të Ukrainës nuk kanë komentuar për vdekjen e Portnovit.
Shërbimi i Sigurisë i Ukrainës më parë hetoi përfshirjen e mundshme të Portnovit në aneksimin e Krimesë nga Rusia, por çështja u mbyll më vonë.
Ish-politikani iku nga Ukraina muaj pasi Rusia nisi pushtimin e saj të plotë në shkurt 2022, sipas një hetimi nga Radio Free Europe/Radio Liberty, kur burrave në moshë rekrutimi nuk u lejohej të largoheshin.
Kanadaja gjithashtu ngriu asetet e tij në vitin 2014 si pjesë e një goditjeje ndaj “zyrtarëve të huaj të korruptuar”, në lidhje me punën e tij si ish-këshilltar i ish-presidentit të rrëzuar ukrainas Viktor Janukoviç.
Portnov u emërua zëvendëskryetar i administratës së Yanukovych në vitin 2010, si dhe kreu i Drejtorisë Kryesore për Reformën Gjyqësore dhe Sistemin Gjyqësor të Ukrainës. Në të njëjtën kohë, Portnov u bë anëtar i bordit të Bankës Kombëtare të Ukrainës.
Janukoviç u rrëzua nga detyra nga demonstratat masive në Ukrainë në vitin 2014, pasi i ktheu shpinën Bashkimit Evropian në favor të lidhjeve më të ngushta me Rusinë.
Më pas, Janukoviçi iku nga Ukraina për në Rusi, së bashku me Portnovin dhe ish-zyrtarë të tjerë të nivelit të lartë, pas protestave pro-demokraci dhe pro-evropiane në Maidan të vitit 2014. Portnovi më vonë u kthye në Ukrainë në vitin 2019.
Ukraina vetë nuk vendosi kurrë sanksione ndaj Portnovit.
Në dhjetor 2024, organizatat e medias dhe të shoqërisë civile në vend nisën një peticion duke kërkuar sanksione kundër tij, duke pretenduar korrupsion të vazhdueshëm që synonte kontrollin e gjyqësorit ukrainas dhe duke theksuar shqetësimet se ai po ndiqte gazetarët kritikë me padi dhe kërcënime. Portnov dikur publikoi të dhënat personale të disa anëtarëve të një projekti gazetarie investigative të drejtuar nga RFE/RL, të cilët po shqyrtonin marrëdhëniet e tij me qeverinë ukrainase.
Peticioni mblodhi 25,000 nënshkrime, por Kabineti i Ministrave i Ukrainës e hodhi poshtë atë, duke përmendur baza të pamjaftueshme për sanksione.
Vrasje të tjera
Portnov nuk është i vetmi aleat i ish-presidentit ukrainas Janukoviç i cili u vra pasi u rrëzua nga pushteti.
Në vitin 2015, CNN raportoi për dy vdekje të profilit të lartë nga të shtënat me armë në kryeqytetin ukrainas – njëri i një ish-anëtari të parlamentit me lidhje me Janukoviçin dhe tjetri i një gazetari ukrainas të njohur për pikëpamjet e tij pro-ruse.
Spanja ka përjetuar gjithashtu një valë sulmesh të kohëve të fundit që lidhen me luftën Rusi-Ukrainë , dhe ka popullsi të konsiderueshme emigrantësh nga të dy vendet.
Në vitin 2022, pati një shpërthim në ambasadën e Ukrainës në Madrid, duke plagosur një punonjës ukrainas i cili po merrej me një letër drejtuar ambasadorit të Kievit në Spanjë, thanë zyrtarët.
Pasuan edhe letra të tjera bomba, përfshirë një që iu dërgua kryeministrit spanjoll. Një burrë spanjoll u arrestua për bombat, të cilat një gjyqtar tha se kishin për qëllim të prishnin qetësinë publike dhe të krijonin presion mbi Spanjën për të shtypur mbështetjen e saj për Ukrainën.
Spanja i ka ofruar mbështetje humanitare dhe ushtarake Ukrainës që nga pushtimi rus.
Në vitin 2024, një pilot rus i cili dezertoi në mënyrë dramatike në Ukrainë duke fluturuar me helikopterin e tij përtej kufirit, u gjet i vdekur në Alicante të Spanjës, pasi u qëllua në garazhin e një pallati apartamentesh.
