Ish-presidenti Donald Trump do të jetë i pranishëm të hënën në një sallë gjyqi në Nju Jork për fillimin e gjyqit për mashtrim civil kundër tij, djemve të tij më të mëdhenj, kompanive të tyre dhe drejtuesve të Organizatës Trump.
Deklaratat hapëse në gjyqin civil mbi pasuritë e fryra në pasqyrat financiare mashtruese vijnë më pak se një javë pas një vendimi tronditës nga gjyqtari Arthur Engoron që zbuloi se Trump dhe të pandehurit e tij janë përgjegjës për mashtrime "të vazhdueshme dhe të përsëritura".
Vendimi ishte një fitore e rëndësishme për Prokuroren e Përgjithshme të Nju Jorkut, Letitia James, e cila ngriti padinë prej 250 milionë dollarësh shtatorin e kaluar duke pretenduar se Trump dhe të pandehurit e tij kryen mashtrime të përsëritura në fryrjen e aseteve në pasqyrat financiare për të marrë kushte më të mira për huatë komerciale të pasurive të paluajtshme dhe sigurimet.
Sipas zyrës së Prokurorit të Përgjithshëm, Trump e rriti pasurinë e tij neto deri në 3.6 miliardë dollarë në tre vite të veçanta midis 2011 dhe 2021. Avokatët e Trump kanë hedhur poshtë pretendimet, duke argumentuar se vlerësimet e aseteve janë shumë subjektive dhe se ata ende janë duke zgjidhur se çfarë do të thotë vendimi për të ardhmen e kompanisë.
Çfarë është në ‘lojë’
Trump dhe kompanitë e tij mund të detyrohen të paguajnë shuma të majme në dëmshpërblim për fitimet që dyshohet se kanë marrë përmes praktikave të tyre mashtruese të biznesit.
Engoron do të marrë parasysh se sa do të duhet të paguajnë Trump dhe bizneset e tyre.
Gjykatësi pritet të marrë në konsideratë pretendimet e mashtrimit të të dhënave të biznesit dhe mashtrimit të sigurimeve të pretenduara në padi në lidhje me pronat e profilit të lartë, megjithëse ai tashmë përcaktoi se një nivel i gjerë mashtrimi kishte ndodhur.
Gjashtë shkaqet e veprimit janë falsifikimi i të dhënave të biznesit, komploti për të falsifikuar të dhënat e biznesit, lëshimi i pasqyrave financiare të rreme, komploti për të falsifikuar pasqyrat financiare të rreme, mashtrimi i sigurimit dhe komploti për të kryer mashtrime në sigurime.
Padia e James kërkon gjithashtu nga gjykata që të marrë në konsideratë ndalimin e Trump-ve që të shërbejnë si përfaqësues të një biznesi në Nju Jork dhe të ndalojë kompaninë nga përfshirja në transaksione biznesi për pesë vjet.
Cili është ndikimi i vendimit?
Shtrirja e plotë e vendimit të Engoron javën e kaluar nuk është e qartë për t'u gjykuar.
Në një seancë dëgjimore të mërkurën pas marrjes së vendimit, avokati i Trump, Chris Kise e pyeti gjyqtarin: “Dhe mos e merrni këtë në mënyrën e gabuar, por si duket tani ky gjyq në mendjen e gjykatës? Cilat janë çështjet?”
Gjykatësi anuloi certifikatat e biznesit të subjekteve Trump që janë të pandehur në këtë rast, duke përfshirë Organizatën Trump. Tani duhet të vendoset një marrës për të "menaxhuar shpërbërjen" e subjekteve të korporatës, sipas porosisë.
Organizata Trump përpiqet të kuptojë të ardhmen e biznesit të saj pas vendimit të mashtrimit
Mbeten pyetje se si marrësi do t'i shpërbënte pronat; nëse vendimi do të ndikonte në pronat jashtë shtetit të Nju Jorkut, duke përfshirë Mar-a-Lago; dhe nëse Trump mund të transferojë asetet me bazë në Nju Jork në një kompani të re jashtë shtetit.
Kise tha se ekipi i tij ligjor nuk është i sigurt se cilat subjekte të Trump përfshihen në vendim, duke vënë në dukje se ka më shumë se 400 ose 500 subjekte.
Engoron tha se ekipi i Trump mund të ketë 30 ditë për të hartuar një plan për pranimin.
Kush do të dëshmojë
Donald Bender, një konsulent tatimor i Organizatës Trump për një kohë të gjatë, pritet të dëshmojë si dëshmitari i parë i prokurorit të përgjithshëm.
Ish-presidenti, fëmijët e tij të rritur dhe këshilltarët e tij më të afërt të biznesit janë të gjithë të listuar si dëshmitarë të mundshëm si për prokurorin e përgjithshëm ashtu edhe për mbrojtjen. Të qenit i listuar si dëshmitarë të mundshëm, megjithatë, nuk do të thotë se ata do të thirren për të dëshmuar.
Ndërsa Trump mund të zgjedhë të heqë dorë nga prania e tij në gjyqin civil, avokatët e ish-presidentit kanë treguar se ai është i etur të dëshmojë në gjykatë.
Trump më parë u ul për një depozitim në këtë rast dhe tha se Allen Ëeisselberg, ish-shefi financiar i Organizatës Trump, dhe stafi i tij "kryesisht" përgatitën pasqyrat financiare. Trump tha se ai kishte pak rol “nëse ka” në përgatitjen e pasqyrave financiare pas vitit 2015, kur ai filloi fushatën e tij për president.
Shumica e dëshmitarëve të mundshëm të listuar kanë dëshmuar edhe në deponime të filmuara.
Ivanka Trump renditet si dëshmitare e mundshme, megjithëse një gjykatë e apelit shtetëror vendosi në qershor që akuzat kundër vajzës së madhe të ish-presidentit duhet të hidhen poshtë, sepse ato nuk bien brenda statutit të kufizimeve.
Ish-avokati personal i Trump, Michael Cohen dhe disa punonjës të tjerë aktualë dhe ish-punonjës të Organizatës Trump janë gjithashtu të listuar si dëshmitarë të mundshëm. Ëeisselberg, i cili vuajti burgun në ishullin Rikers për shkak të një marrëveshjeje faji për mashtrim tatimor të lidhur me kohën e tij në kompani, pritet gjithashtu të mbajë qëndrim.
Sa pritet të zgjasë gjyqi
Engoron do të jetë vendimtari i vetëm në këtë gjyq në gjykatën civile, në vend të një jurie njujorkezësh.
Gjykatësi caktoi tre muaj për gjyqin, por është e paqartë nëse çështja do të zgjasë kaq shumë tani që Engoron e gjeti Trumpin dhe të pandehurit e tij përgjegjës për mashtrim.
Gjyqi është caktuar të fillojë në orën 10:00 me orën lokale dhe të përfundojë në orën 16:30, çdo ditë përveç të premteve, kur gjyqi do të shtyhet në orën 13:00 që gjyqtari të merret me punë të tjera gjyqësore.
Siguria e shtuar është vendosur në qendër të Manhattan-it përpara gjyqit, tha një zëdhënës i Sistemit të Unifikuar të Gjykatës së Shtetit të Nju Jorkut për CNN.
Kalendari i ngarkuar i proceseve gjyqësore të Trump
Ish-presidenti, i cili po bën fushatë aktive për një mandat të dytë, përballet me një kalendar gjithnjë e më të ngjeshur të proceseve gjyqësore penale dhe civile ndërsa zgjedhjet e vitit 2024 afrohen.
Kur avokatët e Trump në këtë çështje civile kërkuan të vononin gjyqin, prokurori i përgjithshëm i Nju Jorkut argumentoi se edhe një vonesë e shkurtër do të "bënte kërdi" në orarin e gjyqit pasi mund të shkaktonte konflikte me çështjet e tij të ardhshme në gjykata të tjera.
Trump përballet me katër padi penale të dhëna këtë vit, si dhe me çështje të tjera gjyqësore civile.
Një takim i dytë me shkrimtarin E. Jean Carroll në gjykatën federale të Manhatanit mbi pretendimet për shpifje civile është planifikuar të shkojë në gjyq në janar. Trump, i cili u gjet tashmë përgjegjës për shpifje nga një juri në një rast të ngjashëm me Carroll vitin e kaluar, mund të heqë dorë nga paraqitja e tij në atë gjyq civil.
Dy çështje penale kundër Trump janë planifikuar të gjykohen në mars në Nju Jork dhe Uashington, DC.
Kontraktori i IRS akuzohet për vjedhjen e deklaratave tatimore të Donald Trump, të cilat u zbuluan në shtyp.
Në DC, çështja e ndërhyrjes në zgjedhjet federale e sjellë nga këshilltari special Jack Smith pritet të dalë në gjyq në fillim të marsit.
Në Nju Jork, ish-presidenti përballet me 34 akuza për falsifikim të të dhënave të biznesit për të fshehur rimbursimin e pagesave të parave të heshtura të bëra për një aktore filmash për të rritur.
Rasti i Smith që pretendon se Trump keqpërdor dokumente të klasifikuara është planifikuar të shkojë në gjyq në gjykatën federale të Floridës në fund të majit.
Një datë gjyqi nuk është caktuar në rastin e përmbysjes së zgjedhjeve kundër Trump dhe më shumë se një duzine të bashkëpandehurve në Fulton County, Georgia. Megjithatë, gjyqtari gjykues ka përcaktuar se nuk do të fillojë përpara fundit të këtij viti, duke shtuar potencialin për konflikte shtesë të planifikimit në fund të ciklit zgjedhor 2024.
Trump është deklaruar i pafajshëm në të katër rastet.
