Një rritje e PBB-së globale me 7% në një periudhë 10-vjeçare do të sjellë inteligjenca artificiale gjeneruese (AI gjeneruese), sipas një vlerësimi të cituar nga OECD në raportin e tij të fundit mbi ekonominë dixhitale (Digital Economy Outlook). Disa kërkime vlerësojnë se tregu global i AI, i cili përfshin harduer, softuer dhe shërbime, do të rritet me një normë mesatare vjetore prej 18.6% midis 2022 dhe 2026, me madhësinë e tij që do të arrijë në 900 miliardë dollarë në vit këtë vit, ndërsa të tjerë vlerësojnë se do të tejkalojë 1.5 trilion dollarë në vitin 2030.
Investimet globale të kapitalit sipërmarrës në bizneset fillestare të AI u trefishuan nga viti 2015 në 2023, duke arritur afro 98 miliardë dollarë nga 31 miliardë dollarë. dollarë, ndërkohë që arritën kulmin në vitin 2021, kur arritën në 213 miliardë dollarë me një rritje prej 2.3 herë në krahasim me vitin 2020. Shumica e këtyre fondeve shkuan për kompanitë e AI në SHBA dhe Kinë.
Duke ndjekur trendin e tregut të përgjithshëm të kapitalit sipërmarrës (VC), investimet totale në kompanitë e AI ranë me më shumë se 50% midis 2021 dhe 2023 (nga 213 miliardë dollarë në 98 miliardë dollarë). Ky zhvillim ishte pasojë e rezervave të përgjithshme të investitorëve, në kushtet e rritjes së normave të interesit dhe presioneve inflacioniste.
Sidoqoftë, inteligjenca artificiale krijuese ka qenë një përjashtim nga ky trend, me investimet e VC në industri që u hodhën nga 1.3 miliardë dollarë në 2022 në 17.8 miliardë dollarë vitin e kaluar, duke bërë që pjesa e saj në totalin e investimeve të VC në AI të rritet nga vetëm 1% në 18.2%. Kryesisht ishte investimi i Microsoft në OpenAI, në vlerën 10 miliardë dollarë, të cilat kontribuan në këtë kërcim.
Shumë fokusohen në rreziqet e inteligjencës artificiale, por është e sigurt se ajo do të sjellë edhe përfitime të mëdha për ekonomitë dhe shoqëritë. Rritja e produktivitetit, promovimi i inovacionit dhe sipërmarrjes dhe kontributi në trajtimin e problemeve globale si kriza klimatike janë disa nga përfitimet kryesore të së ardhmes, siç është rënë dakord nga vendet e G7 përmes 'procesit të Hiroshimës' për AI krijues që ata vunë në lëvizje vitin e kaluar.
Vendet e G7 ranë dakord gjithashtu që inteligjenca artificiale do të jetë në gjendje të zgjidhë problemet urgjente shoqërore, të tilla si përmirësimi i kujdesit shëndetësor dhe arritja e Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm të OKB-së. Nga ana tjetër, një nga rreziqet nga përdorimi i inteligjencës artificiale ka të bëjë me perspektivën e transformimit të ndjeshëm të tregut të punës.
Sipas një raporti të FMN-së mbi ekonominë evropiane, ndryshe nga valët e mëparshme të automatizimit që prekën kryesisht punëtorët më pak të kualifikuar, ndikimi i AI mund të shtrihet tek punëtorët me aftësi më të larta. Ndërsa AI parashikohet të rrisë produktivitetin dhe të rrisë të ardhurat për disa punëtorë, ajo gjithashtu mund të mbartë rrezikun e vjetërsimit dhe uljen e të ardhurave për të tjerët.
Hulumtimet e fundit të FMN-së tregojnë se rreth 60% e vendeve të punës në BE janë potencialisht të ekspozuara ndaj AI. Lajmi i mirë, vëren ai, është se më shumë se gjysma e punëtorëve të ekspozuar ka të ngjarë të rrisin produktivitetin dhe të ardhurat e tyre për shkak të AI.
Megjithatë, për gjysmën tjetër, punët e të cilëve do të bëheshin më të automatizuara, adoptimi i gjerë i teknologjive të AI do të rrezikonte humbjet e vendeve të punës dhe do të kufizonte perspektivat e tyre të të ardhurave, duke zgjeruar pabarazitë ekzistuese të të ardhurave dhe produktivitetit brenda dhe midis vendeve dhe duke vonuar konvergjencën e të ardhurave./ZËRI
