UASHINGTON- Zigzagu i Ajnshtajnit i zbuluar së fundmi nga teleskopi hapësinor James Webb, është një konfirmim i mrekullueshëm i relativitetit të përgjithshëm të Ajnshtajnit. Ky fenomen është një fenomen gravitacional, ku drita nga një kuazar i largët përkulet nga tërheqja gravitacionale e dy strukturave masive galaktike të vendosura midis kuazarit dhe Tokës, duke krijuar një model unik drite si zigzag.
Lentizimi gravitacional është rezultat i përkuljes së dritës nga masa masive e një objekti, të tillë si një galaktikë ose një grumbull galaktikash. Sipas teorisë së relativitetit të përgjithshëm, kjo masë shtrembëron hapësirën-kohën rreth saj, duke bërë që drita të ndjekë shtigje të lakuara.
"Zigzagu i Ajnshtajnit" bie në sy sepse drita nga kuazari i largët përkulet nga dy struktura të ndryshme galaktike, duke krijuar një model kompleks dhe të rrallë shtrembërimi. Analiza e fenomenit ofron të dhëna të vlefshme për hartimin e lëndës së errët, pasi drita që shtrembërohet ndikohet edhe nga materia e errët në strukturat galaktike.
Përveç kësaj, vëzhgimi i të njëjtit kuazar përmes imazheve të shumta u mundëson shkencëtarëve të analizojnë strukturën e tij dhe të studiojnë evolucionin e tij. Në të njëjtën kohë, të kuptuarit e rrugës së dritës përmes këtyre fushave gravitacionale ndihmon në verifikimin ose modifikimin e modeleve kozmologjike.
Duke përdorur të dhënat nga teleskopi hapësinor James Webb, shkencëtarët monitoruan kuazarin e largët J1721+8842 për dy vjet për të kuptuar më mirë fenomenin e rrallë të lenteve gravitacionale. Gjatë kësaj kohe, ata analizuan lakoren e dritës të emetuar nga gjashtë pika të ndritshme, të cilat u krijuan përmes thyerjes gravitacionale të dritës nga dy galaktika masive.
Hulumtimi zbuloi se galaktika e parë veproi si një lente gravitacionale e fuqishme, duke bllokuar dritën e kuazarit dhe duke e dyfishuar atë, duke krijuar imazhe të shumta të të njëjtit objekt. Galaktika e dytë, gjithashtu me masë kolosale, rezultoi në krijimin e një tipari të padukshëm, por të rëndësishëm: një "Unazë Ajnshtajn". Kjo unazë shfaqet kur drita nga burimi (kuazari, në këtë rast) përkulet në mënyrë simetrike rreth thjerrëzës, duke krijuar një unazë të hollë dhe të dobët drite.
Zbulimi konsiderohet shumë i rëndësishëm pasi mund të sigurojë matje më të sakta të shkallës së zgjerimit të universit, e njohur edhe si konstanta e Hubble, si dhe sasinë e energjisë së errët që ndikon në përshpejtimin kozmik. Deri më tani, shkencëtarët mund të llogaritnin ose energjinë e errët ose shkallën e zgjerimit, por jo të dyja në të njëjtën kohë. /ZËRI
