Këmbëngulja e përhershme e Unionit Evropian të Transmetuesve (EBU), që po mblidhet pas zhurmës së përjashtimit të përfaqësueses së Holandës nga provat, për ta karakterizuar Eurovizionin si një institucion rreptësisht jopolitik, po përgënjeshtrohet edhe një herë dhe me intensitet të madh. Konkursi Evropian i Këngës në orët e fundit është rrezikuar të ‘’hidhet në erë’’ me shtyrjen e intervistave të vendeve të fuqishme, ndërsa televizioni publik spanjoll i ka kërkuar EBU-së të respektojë lirinë e mendimit dhe të shtypit.
Reagimet e llojllojshme të shkaktuara nga pjesëmarrja e Izraelit, i cili madje shkon në finalen e nesërme, siç duket edhe nga parashikimet, vërtetojnë në një farë mënyre jo vetëm se Eurovizioni ka pasur gjithmonë një identitet politik, por edhe se përpjekja e organizatorëve të saj për ta mohuar këtë realitet përmes rregulloreve dhe ndalimeve të ndryshme është, në fakt, mjaft pretenduese dhe hipokrite.
Sepse ndërsa EBU bëri një vesh të shurdhër ndaj të gjithë atyre që i bënë thirrje për të përjashtuar Izraelin nga konkursi i këtij viti, duke përfshirë artistët pjesëmarrës, duke dërguar një mesazh tingëllues në favor të një armëpushimi në Gaza, ajo ka pritur, shumë herë në të kaluarën, pozicione specifike politike dhe shoqërore me vota që janë, vazhdimisht, lëvizje të synuara në tabelën politike të shahut të çdo epoke.
Një shembull më i fundit është përjashtimi, nga viti 2022, i pjesëmarrjes së Rusisë për shkak të sulmeve të saj ushtarake kundër Ukrainës. Fitorja festive e Orkestrës ukrainase "Stefania", e cila nuk i referohej drejtpërdrejt luftës, por i bëri jehonë të fortë sulmit ndaj identitetit kombëtar të vendit, dukej pothuajse e paracaktuar, diçka që shpresojmë të mos përsëritet këtë vit.
Sa i përket refuzimit të kërkesës së presidentit ukrainas Volodymyr Zelenskyy për të folur me video në finalen e Eurovizionit të vitit të kaluar, kjo me sa duket kishte të bënte me nevojën e organizatorëve për të mbajtur të paktën paraqitjet.
Reagimet ndaj pjesëmarrjes së Izraelit dhe përpjekjet e EBU për t'i mbyllur gojën.
Reagimi kundër Izraelit filloi menjëherë pas shpalljes së synimit të tij për të marrë pjesë në Eurovizionin e këtij viti dhe u intensifikua kur u publikua teksti i këngës që do ta përfaqësonte atë. Kënga fillimisht titullohej "Shi i Tetorit", një referencë për sulmin vdekjeprurës të tetorit 2023 nga Hamasi në një festival muzikor izraelit.
Organizatorët i kërkuan Izraelit të bënte ndryshimet e nevojshme, si në titull, ashtu edhe në tekst që aludojnë, qoftë edhe indirekt, në mesazhe politike dhe kështu përfunduam me "Uraganin", të interpretuar në gjysmëfinalen e dytë të së enjtes pas 20 vjetësh.
Gjithashtu nuk është rastësi që masat e sigurisë janë drakoniane, me përforcime policore që kanë mbërritur edhe nga vendet fqinje dhe gjithashtu që disa banorë të komuniteteve hebreje të qytetit synuan të largoheshin nga zona këto ditë nga frika e sulmeve.
EBU, natyrisht, po bën gjithçka që mundet për të parandaluar që çdo imazh që lidhet me reagime të ngjashme politike të mos shohë dritën e ditës. Megjithatë, nuk po arrin të shtypë çdo formë proteste pasi ka edhe të papritura. Si psh, zgjedhja e këngëtarit suedez Erik Saade për t'u paraqitur në gjysmëfinalen e parë me shall palestinez të lidhur në krah, refuzimi i përfaqësuesit të Holandës Joost Klein për t'u fotografuar me izraelitin Eden Golan dhe të mbulonte kokën me flamurin e vendit të tij kur ajo bënte deklarata në konferencën për shtyp, pas gjysmëfinales së dytë.
Sigurisht, është e drejta dhe detyrimi, ndonjëherë, i çdo vendi, çdo qytetari dhe çdo garuesi që lirisht të shprehë mendimin e tij për çështjet e ndezura të kohës. Kjo ka ndodhur gjithmonë dhe do të ndodhë gjithmonë në Eurovizion. Mënyra se si bëhet, megjithatë, bën diferencën./ZËRI
