SHBA- Votuesit amerikanë do të zgjedhin nesër presidentin e tyre të ri mes dy kandidaturave, zëvendëspresidentes demokrate Kamala Harris dhe republikanit Donald Trump. Ja një vështrim i BBC se çfarë përfaqësojnë ata dhe si krahasohen politikat e tyre për çështje të ndryshme.
Inflacioni
Harris ka thënë se prioriteti i saj do të ishte përpjekja për të reduktuar kostot e ushqimit dhe strehimit për familjet që punojnë. Ajo premton të ndalojë rritjen e çmimeve për ushqimet, se do të ndihmojë blerësit e shtëpive dhe se do të rrisë pagën minimale. Inflacioni u rrit nën presidencën e Biden, siç ndodhi në shumë vende perëndimore, pjesërisht për shkak të çështjeve të furnizimit pas COVID-19 dhe luftës në Ukrainë. Që atëherë ka rënë.
Trump ka premtuar t'i japë fund inflacionit dhe ta bëjë Amerikën përsëri "të përballueshme". Ai ka premtuar të japë norma më të ulëta interesi, diçka që presidenti nuk e kontrollon, dhe ai thotë se deportimi i emigrantëve pa dokumente do të lehtësojë presionin mbi strehimin. Ekonomistët paralajmërojnë se zotimi i tij për të vendosur taksa më të larta mbi importet mund të rrisë çmimet.
Taksat
Harris dëshiron të rrisë taksat për bizneset e mëdha dhe amerikanët që fitojnë 400,000 dollarë (305,000 £) në vit. Por ajo ka zbuluar gjithashtu një sërë masash që do të lehtësonin barrën tatimore për familjet. Ajo është shkëputur me Bidenin lidhur me taksën e fitimeve kapitale, duke mbështetur një rritje më të moderuar nga 23.6% në 28% krahasuar me 44.6% të presidentit aktual.
Trump propozon një numër shkurtimesh taksash me vlerë triliona. Analistët thonë se të dy planet tatimore do të shtojnë deficitin në rritje, por ai i Trump-it do ta rrisë më shumë.
Aborti
Harris i ka bërë të drejtat e abortit kryefjalë të fushatës së saj dhe ajo vazhdon të mbrojë legjislacionin që do të garantonte të drejtat riprodhuese në mbarë vendin.
Trump ka luftuar për të gjetur një mesazh të qëndrueshëm për abortin. Tre gjyqtarët që ai emëroi në Gjykatën e Lartë kur ishte president ishin vendimtare në përmbysjen e së drejtës kushtetuese për abort, një vendim i vitit 1973 i njohur më gjerësisht si ligji "Roe v Wade".
Emigracioni
Harris kishte për detyrë të trajtonte shkaqet rrënjësore të krizës kufitare dhe ndihmoi në mbledhjen e miliarda dollarëve të parave për të bërë investime rajonale që synonin frenimin e rrjedhës së emigrantëve.
Trump është zotuar të mbyllë kufirin duke përfunduar ndërtimin e një muri dhe duke rritur zbatimin e ligjit. Ai ka premtuar gjithashtu deportimin më të madh masiv të emigrantëve pa dokumente. Ekspertët i thanë BBC-së se kjo nismë mund të shkaktojë shumë sfida ligjore.
Politika e jashtme
Harris është zotuar të mbështesë Ukrainën "për aq kohë sa duhet". Ajo është zotuar, nëse zgjidhet, të sigurojë se do të jetë SHBA-ja dhe jo Kina, lider në botë. Ajo ka qenë një avokate për një kohë të gjatë për një zgjidhje me dy shtete midis izraelitëve dhe palestinezëve dhe ka bërë thirrje për t'i dhënë fund luftës në Gaza.
Trump ka një politikë të jashtme izoluese dhe dëshiron që SHBA të shkëputet nga konfliktet në botë. Ai ka thënë se do t'i jepte fund luftës në Ukrainë brenda 24 orëve. Po ashtu, Trump e ka pozicionuar veten si një mbështetës i vendosur i Izraelit, por gjatë fushatës tha pak se si do t'i jepte fund luftës në Gaza.
Tregtia
Harris ka kritikuar planin gjithëpërfshirës të Trump për të vendosur tarifa mbi importet, duke e quajtur atë një taksë kombëtare për familjet që punojnë, e cila do t'i kushtojë çdo familjeje 4,000 dollarë në vit.
Trump i ka bërë tarifat një premtim qendror të fushatës për të mbrojtur industrinë amerikane. Ai ka propozuar tarifa të reja 10-20% për shumicën e mallrave të huaja të importuara dhe shumë më të larta për ato nga Kina. Ai ka premtuar gjithashtu se do të shtyjë kompanitë që të qëndrojnë në SHBA për të prodhuar mallra, duke u dhënë atyre një normë më të ulët të taksës për korporata.
Klima
Harris, si zëvendëspresidente, ndihmoi në miratimin e Aktit të Reduktimit të Inflacionit, i cili ka derdhur qindra miliarda dollarë për energjinë e rinovueshme, kreditimin e taksave të automjeteve elektrike dhe programet e zbritjeve. Ajo ka hequr dorë nga "fracking", një teknikë për rikuperimin e gazit dhe naftës, e kundërshtuar nga ambientalistët.
Trump, ndërsa ishte në Shtëpinë e Bardhë, hoqi qindra mbrojtje mjedisore, duke përfshirë kufizimet në emetimet e dioksidit të karbonit nga termocentralet dhe automjetet. Në këtë fushatë ai është zotuar të zgjerojë shpimet në Arktik.
Kujdesi shëndetësor
Harris ka qenë pjesë e një administrate të Shtëpisë së Bardhë e cila ka ulur kostot e barnave me recetë dhe ka kufizuar çmimet e insulinës në 35 dollarë.
Trump, i cili shpesh është zotuar të çmontojë Aktin e Kujdesit të Përballueshëm, ka thënë se nëse zgjidhet ai vetëm do ta përmirësojë atë, pa ofruar specifika.
Rendi dhe ligji
Harris është përpjekur të krahasojë përvojën e saj si prokurore me faktin se Trump është dënuar për një krim.
Trump është zotuar të shkatërrojë kartelet e drogës, të shtypë dhunën e bandave dhe të rindërtojë qytetet e drejtuara nga demokratët që ai thotë se janë të pushtuara nga krimi. Ai ka thënë se do të përdorte ushtrinë ose Gardën Kombëtare, një forcë rezervë, për të luftuar kundërshtarët që ai i quan "armiku i brendshëm" dhe "të çmendurit e majtë radikalë" nëse ata prishin zgjedhjet.
Armët
Harris e ka bërë parandalimin e dhunës me armë një premtim kyç, dhe ajo dhe Tim Walz - të dy pronarë armësh - shpesh mbrojnë ligje më të rrepta.
Trump e ka pozicionuar veten si një mbrojtës i vendosur i Amendamentit të Dytë, të drejtës kushtetuese për të mbajtur armë. Duke iu drejtuar Shoqatës Kombëtare të Armëve në maj, ai tha se ishte miku i tyre më i mirë.
Marihuana
Harris ka bërë thirrje për dekriminalizimin e marihuanës për përdorim rekreativ. Ajo thotë se shumë njerëz janë dërguar në burg për posedim të kësaj droge dhe tregon për numra joproporcionalë të arrestimeve për burrat me ngjyrë dhe latinë.
Trump e ka zbutur qasjen e tij dhe tha se është koha për t'i dhënë fund "arrestimeve dhe burgosjeve të panevojshme" të të rriturve për sasi të vogla marihuanë që janë për përdorim personal./ZËRI
